Thực tế về tác động nguy hiểm của cần sa đối với não bộ:
Thanh thiếu niên và người trẻ tuổi đang đối mặt với các cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần do cần sa gây ra, bao gồm sự gián đoạn nghiêm trọng trong khả năng học tập hoặc làm việc, và trong một số trường hợp, các cơn rối loạn tâm thần dẫn đến nhập viện với tỷ lệ đáng báo động. Một nguyên nhân chính của sự gia tăng này là hàm lượng THC (Tetrahydrocannabinol) cao hơn đáng kể trong cần sa hiện nay so với các loại cần sa từ thập niên 1960 và 70. Theo Tiến sĩ Deepak Cyril D’Souza, Giáo sư Tâm thần học tại Đại học Yale và là chuyên gia hàng đầu về cần sa: “Cần sa mà ông bà bạn sử dụng rất khác so với những gì đang có hiện nay” (Backman, 2023).
Trong nhóm tuổi từ 19 đến 30, khoảng 42% cho biết đã sử dụng cần sa trong năm qua, và 10% sử dụng 20 lần trở lên trong 30 ngày gần đây (NIDA, 2024). Những con số này đáng lo ngại khi so sánh với bằng chứng rõ ràng về tác hại của cần sa đối với não bộ đang phát triển (Volkow et al., 2016). Não bộ của người trẻ vẫn phát triển cho đến giữa hoặc cuối độ tuổi 20, khiến họ đặc biệt dễ bị tổn thương. Các nghiên cứu chỉ ra rằng cần sa làm tăng nguy cơ rối loạn nhận thức và sức khỏe tâm thần, đặc biệt ở thanh thiếu niên. Tác hại bao gồm giảm IQ, suy giảm trí nhớ (đặc biệt ở người sử dụng hàng ngày), giảm khả năng tập trung, lo âu cao hơn, và mất động lực (Volkow et al., 2016; Wilson et al., 2018). Ngoài ra, tiếp xúc với nồng độ THC cao có liên quan đến nguy cơ cao mắc các rối loạn tâm thần, có thể không thể đảo ngược nếu tiếp tục sử dụng.
Một phần lớn nội dung trực tuyến ca ngợi lợi ích của cần sa được cung cấp bởi các công ty con thuộc ngành công nghiệp này, với nhiều tuyên bố gây hiểu lầm (Grundy et al., 2023). Trong khi đó, các cửa hàng bán cần sa mọc lên khắp nơi, với các nhân viên bán hàng được đào tạo để sử dụng ngôn ngữ y học về tác động của các loại cần sa khác nhau. Các sản phẩm thường được bán dưới dạng kẹo dẻo hoặc tinh chất vaping với các hương vị hấp dẫn như Maui Wowie Sativa, Pineapple Express Hybrid, và Purple Punch, rõ ràng nhằm thu hút khách hàng trẻ tuổi.
JUUL, thương hiệu thuốc lá điện tử hàng đầu, ra mắt năm 2015, cung cấp các hương vị như Dưa Chuột Lạnh và Trái Cây Tổng Hợp. Đến năm 2018, FDA yêu cầu JUUL thêm cảnh báo về nicotine trên nhãn. Năm 2023, JUUL đã giải quyết một vụ kiện, đồng ý trả hơn 400 triệu USD và ngừng tiếp thị tới thanh thiếu niên.
Câu chuyện này dự báo trước những gì đang xảy ra trong ngành công nghiệp cần sa, vốn chưa được quản lý chặt chẽ. Các sản phẩm khác nhau rất nhiều và thiếu sự chú ý đến khả năng gây nghiện của cần sa.
Tiến sĩ Kimber Richter đã nhận định từ năm 2014 rằng ngành công nghiệp cần sa đang sao chép chiến lược của ngành thuốc lá—phủ nhận khả năng gây nghiện, giảm nhẹ tác hại sức khỏe, và mở rộng thị trường nhanh chóng. Việc hợp pháp hóa cần sa mà không có các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt thực chất là trao trách nhiệm sức khỏe cộng đồng cho các công ty tư nhân—những đơn vị không được thiết kế hoặc khuyến khích để bảo vệ người tiêu dùng.
Thanh thiếu niên và người trẻ tuổi đang đối mặt với các cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần do cần sa gây ra, bao gồm sự gián đoạn nghiêm trọng trong khả năng học tập hoặc làm việc, và trong một số trường hợp, các cơn rối loạn tâm thần dẫn đến nhập viện với tỷ lệ đáng báo động. Một nguyên nhân chính của sự gia tăng này là hàm lượng THC (Tetrahydrocannabinol) cao hơn đáng kể trong cần sa hiện nay so với các loại cần sa từ thập niên 1960 và 70. Theo Tiến sĩ Deepak Cyril D’Souza, Giáo sư Tâm thần học tại Đại học Yale và là chuyên gia hàng đầu về cần sa: “Cần sa mà ông bà bạn sử dụng rất khác so với những gì đang có hiện nay” (Backman, 2023).
1. Hàm Lượng THC Tăng Cao
THC là hợp chất tác động thần kinh trong cần sa, chịu trách nhiệm cho khả năng gây nghiện cao của chất này. Hàm lượng THC đã tăng từ dưới 2% vào thập niên 1980 lên từ 17% đến 28% vào năm 2017, với một số sản phẩm chứa tới 90% THC (Stuyt, 2018; Backman, 2023).2. Mức Độ Sử Dụng Cần Sa
Trong thập kỷ qua, việc sử dụng cần sa ở thanh thiếu niên và người trưởng thành trẻ tuổi đã tăng mạnh. Trên toàn cầu, đây là loại ma túy bất hợp pháp được sử dụng rộng rãi nhất, với ước tính 183 triệu người dùng (Wilson et al., 2018). Tại Mỹ, vào năm 2022, khoảng 30% học sinh cuối cấp trung học báo cáo đã sử dụng cần sa trong năm qua, và 1/5 trong số họ sử dụng hàng ngày trong 30 ngày gần đây (CDC, 2024). Sử dụng cần sa qua vaping cũng trở nên phổ biến, với 6% học sinh lớp 8 và 15% học sinh lớp 10 thừa nhận đã dùng trong năm qua (CDC, 2024).Trong nhóm tuổi từ 19 đến 30, khoảng 42% cho biết đã sử dụng cần sa trong năm qua, và 10% sử dụng 20 lần trở lên trong 30 ngày gần đây (NIDA, 2024). Những con số này đáng lo ngại khi so sánh với bằng chứng rõ ràng về tác hại của cần sa đối với não bộ đang phát triển (Volkow et al., 2016). Não bộ của người trẻ vẫn phát triển cho đến giữa hoặc cuối độ tuổi 20, khiến họ đặc biệt dễ bị tổn thương. Các nghiên cứu chỉ ra rằng cần sa làm tăng nguy cơ rối loạn nhận thức và sức khỏe tâm thần, đặc biệt ở thanh thiếu niên. Tác hại bao gồm giảm IQ, suy giảm trí nhớ (đặc biệt ở người sử dụng hàng ngày), giảm khả năng tập trung, lo âu cao hơn, và mất động lực (Volkow et al., 2016; Wilson et al., 2018). Ngoài ra, tiếp xúc với nồng độ THC cao có liên quan đến nguy cơ cao mắc các rối loạn tâm thần, có thể không thể đảo ngược nếu tiếp tục sử dụng.
3. Quan Niệm An Toàn Sai Lầm
Tại sao nhiều người trẻ lại sử dụng cần sa một cách tùy tiện và cho rằng nó vô hại? Cần sa thường được coi là an toàn hơn các chất khác như thuốc lá và rượu (Harrison et al., 2024). Việc sử dụng cần sa có xu hướng phổ biến hơn khi người dùng thiếu thông tin về rủi ro sức khỏe, nhận thức được các hiệu ứng tích cực của cần sa, hoặc đơn giản là giả định rằng nó "tự nhiên" và do đó vô hại. Quan niệm sai lầm này ngày càng trở nên phổ biến do cần sa được hợp pháp hóa, xã hội chấp nhận và sự sẵn có rộng rãi (Friese, 2017). Tuy nhiên, những người nhận thức rõ về tiềm năng gây nghiện của cần sa lại có tỷ lệ sử dụng thấp hơn (Harrison et al., 2024).4. Những Huyền Thoại và Chiến Lược Tiếp Thị
Cần sa thường được ca ngợi không chỉ là an toàn mà còn là phương pháp điều trị cho nhiều bệnh lý—a câu chuyện được thúc đẩy bởi ngành công nghiệp cần sa. Năm 2022, thị trường cần sa toàn cầu được định giá hơn 43 tỷ USD và dự kiến sẽ vượt qua 438 tỷ USD tại Mỹ vào năm 2032 (Fortune Business Insights, 2024). Đến năm 2024, cần sa giải trí đã được hợp pháp hóa ở 24 tiểu bang.Một phần lớn nội dung trực tuyến ca ngợi lợi ích của cần sa được cung cấp bởi các công ty con thuộc ngành công nghiệp này, với nhiều tuyên bố gây hiểu lầm (Grundy et al., 2023). Trong khi đó, các cửa hàng bán cần sa mọc lên khắp nơi, với các nhân viên bán hàng được đào tạo để sử dụng ngôn ngữ y học về tác động của các loại cần sa khác nhau. Các sản phẩm thường được bán dưới dạng kẹo dẻo hoặc tinh chất vaping với các hương vị hấp dẫn như Maui Wowie Sativa, Pineapple Express Hybrid, và Purple Punch, rõ ràng nhằm thu hút khách hàng trẻ tuổi.
5. Bài Học Từ JUUL và Vaping
Sự gia tăng của thuốc lá điện tử là một bài học cảnh báo. Ban đầu được quảng cáo như một giải pháp an toàn hơn so với thuốc lá truyền thống, thực tế, thuốc lá điện tử có chứa nicotine không kém phần gây nghiện và thiếu các hạn chế quảng cáo tương tự.JUUL, thương hiệu thuốc lá điện tử hàng đầu, ra mắt năm 2015, cung cấp các hương vị như Dưa Chuột Lạnh và Trái Cây Tổng Hợp. Đến năm 2018, FDA yêu cầu JUUL thêm cảnh báo về nicotine trên nhãn. Năm 2023, JUUL đã giải quyết một vụ kiện, đồng ý trả hơn 400 triệu USD và ngừng tiếp thị tới thanh thiếu niên.
Câu chuyện này dự báo trước những gì đang xảy ra trong ngành công nghiệp cần sa, vốn chưa được quản lý chặt chẽ. Các sản phẩm khác nhau rất nhiều và thiếu sự chú ý đến khả năng gây nghiện của cần sa.
6. Giáo Dục Về Tác Hại Của Cần Sa
Việc hợp pháp hóa cần sa giải trí thường bị hiểu nhầm là một dấu hiệu an toàn. Tuy nhiên, thuốc lá cũng hợp pháp, nhưng các rủi ro của nó như ung thư phổi, khí phế thũng và bệnh tim mạch đã được chứng minh rõ ràng. Ngành công nghiệp thuốc lá đã phải trả hàng trăm tỷ USD để giải quyết các vụ kiện nhưng vẫn thu lợi lớn nhờ khách hàng trẻ tuổi. Một chu kỳ tương tự đang xảy ra với ngành cần sa, đặc biệt khi tập trung vào giới trẻ.Tiến sĩ Kimber Richter đã nhận định từ năm 2014 rằng ngành công nghiệp cần sa đang sao chép chiến lược của ngành thuốc lá—phủ nhận khả năng gây nghiện, giảm nhẹ tác hại sức khỏe, và mở rộng thị trường nhanh chóng. Việc hợp pháp hóa cần sa mà không có các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt thực chất là trao trách nhiệm sức khỏe cộng đồng cho các công ty tư nhân—những đơn vị không được thiết kế hoặc khuyến khích để bảo vệ người tiêu dùng.
.png "Sex :vozvn (22):"){kind=icon}
