Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Ông Duterte đã bị bắt tại Manila trong một diễn biến đầy kịch tính
- Tác giả,Joel Guinto
- Vai trò,BBC News
- 4 giờ trước
Ông Duterte đã bị bắt tại sân bay Manila hôm 11/3, và chỉ vài giờ sau đã lên một chiếc máy bay được thuê để đưa ông đến The Hague, trụ sở của ICC.
Cựu tổng thống 79 tuổi này có thể trở thành cựu nguyên thủ quốc gia châu Á đầu tiên bị đưa ra xét xử tại ICC.
Ông Duterte, người đã phản đối việc dẫn độ, đã lãnh đạo Philippines từ năm 2016 đến năm 2022 và chỉ đạo một "cuộc chiến chống ma túy" bạo lực khiến hàng ngàn người buôn bán ma túy nhỏ lẻ, người sử dụng và những người khác bị giết mà không cần xét xử.
Sau khi máy bay hạ cánh tại Rotterdam, ICC xác nhận rằng ông Duterte đã bị giam giữ để đối mặt với các cáo buộc "giết người như một tội ác chống lại nhân loại".
"Một phiên điều trần sẽ được lên lịch vào thời điểm thích hợp để ông Duterte ra hầu tòa lần đầu tiên".
Trong khi đó, những người ủng hộ vị cựu lãnh đạo này đã tụ tập bên ngoài Nhà tù The Hague để phản đối vụ bắt giữ ông. Nhiều người trong số họ vẫy cờ Philippines, trong khi những người khác bắt chước động tác giơ nắm đấm đặc trưng của ông Duterte.
"Chúng tôi ủng hộ Duterte", một biểu ngữ do những người ủng hộ giơ cao viết.
Đối thủ chính trị chính của ông Duterte, Tổng thống đương nhiệm Ferdinand Marcos Jr., đã đóng vai trò quan trọng trong việc giao nộp ông. Vài phút sau khi ông Duterte rời khỏi không phận Philippines, ông Marcos đã có bài phát biểu trên truyền hình nói rằng Manila đang thực hiện nghĩa vụ pháp lý của họ.
"Đây là điều mà cộng đồng quốc tế mong đợi ở chúng ta", ông Marcos nói.
Hai gia đình Duterte và Marcos là những gia tộc chính trị quyền lực nhất ở Philippines. Họ đã hợp tác để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc gia gần đây nhất vào năm 2022, nhưng đã bất hòa trong những tháng gần đây khi theo đuổi các chương trình nghị sự riêng biệt.
Việc ông Duterte bị đưa đến ICC là diễn biến mới nhất trong một cuộc đấu đá chính trị diễn biến ngoạn mục trong mắt công chúng.
Hai gia tộc này đã hình thành một liên minh đáng gờm trong cuộc bầu cử năm 2022. Trái với mong muốn của ông Duterte, con gái ông là bà Sara đã ra tranh cử với tư cách là phó Tổng thống của ông Marcos Jr. thay vì tranh cử vị trí của cha mình.
Ban đầu, Tổng thống Marcos từ chối hợp tác với cuộc điều tra của ICC, nhưng khi mối quan hệ với gia đình Duterte xấu đi, ông đã thay đổi lập trường.
Phó Tổng thống Sara Duterte cho biết vụ bắt giữ cha bà là "bắt cóc", tuyên bố rằng hành động này vi phạm chủ quyền của Philippines. Bà đã rời Manila đến Hà Lan hôm 12/3, theo thông báo từ văn phòng phó tổng thống.
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Những người ủng hộ ông Duterte đã tập trung bên ngoài Nhà tù The Hague
Một 'biệt đội tử thần' thợ săn tiền thưởng
Cựu Tổng thống Rodrigo Duterte trước đây đã khẳng định rằng ICC không có thẩm quyền đối với Philippines, vì ông đã ra chỉ thị rút Manila khỏi ICC vào năm 2019, ba năm sau khi tòa này ghi nhận số người chết ngày càng tăng trong cuộc chiến chống ma túy của ông.Nhưng theo Quy chế Rome là cơ sở của ICC, tòa án này vẫn duy trì thẩm quyền đối với các tội ác bị cáo buộc xảy ra trước khi một quốc gia rút khỏi tòa án.
Cuộc điều tra của ICC bao gồm giai đoạn 2011-2019, gồm cả thời gian ông Duterte làm thị trưởng Davao, một thành phố rộng lớn ở phía nam đất nước, nơi gia đình ông đã nắm giữ quyền lực trong nhiều thập niên.
Các khiếu nại về ông Duterte được đệ trình lên ICC cáo buộc rằng ông đã duy trì một "biệt đội tử thần" gồm những thợ săn tiền thưởng để truy đuổi những nghi phạm ma túy ở Davao, và sau đó đã nhân rộng mô hình này trên quy mô toàn quốc khi ông được bầu làm tổng thống.
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Chiếc máy bay chở ông Duterte đã rời Manila vào cuối ngày 11/3 để đến The Hague
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền gọi vụ bắt giữ ông Duterte là "bước quan trọng để giải trình trách nhiệm ở Philippines".
Cựu Tổng thống Duterte đã xây dựng danh tiếng cho Davao như một trong những thành phố an toàn nhất của Philippines và xây dựng hình ảnh một người đàn ông cứng rắn, chống lại hệ thống, và là một người của quần chúng, để giành chiến thắng bất ngờ trong cuộc bầu cử năm 2016.
Các cuộc thăm dò cho thấy ông là tổng thống Philippines được yêu thích nhất kể từ khi nước này khôi phục nền dân chủ vào năm 1986.
Những người ủng hộ ông đã đe dọa sẽ tổ chức các cuộc biểu tình lớn để phản đối vụ bắt giữ ông. Họ đã yêu cầu Tòa án Tối cao ban hành lệnh cấm đối với lệnh bắt giữ của ICC - nhưng tòa án đã không hành động trước khi cựu tổng thống được đưa ra nước ngoài hôm 11/3.
Trên mạng xã hội, gia đình Duterte vẫn có lượng người theo dõi đông đảo, có nhiều phản ứng khá trái chiều.
Nhiều người ca ngợi ICC vì đã thực thi công lý cho những người đã chết trong cuộc chiến chống ma túy, trong khi những người khác bảo vệ di sản của ông Duterte, với một số người kêu gọi các cuộc biểu tình rộng rãi.
"Công lý đã được thực thi", một bình luận được nhiều lượt thích nhất trên TikTok viết.
"Philippines đã an toàn trong thời gian Duterte nắm quyền", một người dùng TikTok khác viết, cho biết cựu lãnh đạo này đã xây dựng cầu, đường và các cơ sở hạ tầng khác. "Ông ấy là vị tổng thống tuyệt vời nhất."
Fan Wang tường thuật bổ sung.
