Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
The Story behind the famous “Saigon Execution” Photo
Perhaps one of the most iconic images to come out of the Vietnam War this photo depicts a uniformed South Vietnamese officer shooting a prisoner in the head. When you look into it, however, there i…
cherrieswriter.com
South Vietnamese Gen. Nguyen Ngoc Loan, chief of the national police, fires his pistol into the head of suspected Viet Cong officer Nguyen Van Lem, also known as Bay Lop, on a Saigon street, early in the Tet Offensive on Feb. 1, 1968. (AP Photo/Eddie Adams)
Có lẽ là một trong những hình ảnh mang tính biểu tượng nhất của Chiến tranh Việt Nam, bức ảnh này mô tả cảnh một sĩ quan Nam Việt Nam mặc quân phục bắn vào đầu một tù nhân. Tuy nhiên, khi bạn nhìn vào bức ảnh, bạn sẽ thấy bức ảnh này ẩn chứa nhiều điều hơn là những gì bạn thấy. Bức ảnh này có sự tàn bạo không thể phủ nhận, nhưng ngay cả Eddie Adams - người đã giành giải Pulitzer vì chụp được bức ảnh này - sau đó cũng thừa nhận rằng bức ảnh không kể hết toàn bộ câu chuyện và ông ấy nói rằng ông ấy ước mình đã không chụp nó.
Khi nhìn vào bức ảnh này ngoài bối cảnh, có vẻ như một sĩ quan đang bắn hạ một tù nhân vô tội, thậm chí có thể là một thường dân. Rõ ràng là bạn đang chứng kiến một tội ác chiến tranh tàn bạo. Đó là lý do tại sao bức ảnh này được những người biểu tình phản chiến sử dụng làm bản cáo trạng chống lại Chiến tranh Việt Nam. Nếu không hiểu bối cảnh, không có lý do gì để nghĩ rằng đó không phải là sự thật. Có vẻ như đây lại là một bức ảnh khác cho thấy một người nào đó hành động khủng khiếp và vô đạo đức trong thời chiến. Nhưng khi bạn tìm hiểu câu chuyện đằng sau người đàn ông bị hành quyết trong bức ảnh này, hình ảnh và lý do đằng sau vụ hành quyết sẽ trở nên rõ ràng hơn một chút.
Người đàn ông này tên là Nguyen Van Lem, nhưng ông ta cũng được biết đến với cái tên Đại úy Bay Lop. Lem không phải là thường dân; ông ta là một thành viên của Việt Cộng. Không phải bất kỳ thành viên nào, ông ta là một sát thủ và là thủ lĩnh của một đội tử thần Việt Cộng đã nhắm mục tiêu và giết chết các sĩ quan Cảnh sát Quốc gia Nam Việt Nam và gia đình của họ.
Nhóm của Lem đang cố gắng hạ gục một số quan chức Nam Việt Nam. Họ thậm chí có thể đã âm mưu giết chính kẻ nổ súng, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Loan. Người ta nói rằng Lem gần đây đã chịu trách nhiệm cho vụ giết một trong những sĩ quan cấp cao nhất của Loan, cũng như vụ giết gia đình của sĩ quan đó.
Tướng Nguyễn Ngọc Loan đã cầm súng bắn thẳng vào đầu tên khủng bố Lem với hai tay đang bị trói, tại đường Ngô Gia Tự (có tài liệu nói là trên đường Lý Thái Tổ, Ngã Bảy, Sài Gòn).
Vụ việc được ký giả Eddie Adams nhanh tay chụp được. Cùng lúc ấy, phóng viên đài ABC của Úc là Neil Davis cũng quay phim rất rõ ràng. Tướng Loan cầm khăn lau mặt, vẫy tay kêu các tùy tùng tránh ra, đi đến bên Bảy Lốp, không nói 1 lời, Loan quăng điếu thuốc và móc khẩu súng lục ra. Vụ việc được ký giả Eddie Adams nhanh tay chụp được. Bức ảnh của Eddie Adams ngay lập tức đã lên trang nhất các báo quốc tế, làm xôn xao dư luận, gây sốc cho nhiều người trên thế giới, làm đẩy mạnh Phong trào phản chiến ở Mỹ. Nó trở thành một trong những hình ảnh được nhớ tới nhiều nhất của cuộc Chiến tranh Việt Nam và giúp Adams giành được giải Pulitzer trong năm 1969 về chụp hình tin tức tại chỗ.
Sau đó, trưa ngày 5 tháng 5 năm 1968, ông Loan bị thương ở đầu gối chân phải do trúng đạn bởi chiếc trực thăng vũ trang UH-1B của Mỹ đã bắn lầm vào khu vực Bộ chỉ huy của ông tại khu vực Chợ Lớn, gây tử thương cho 6 sĩ quan và khiến ông bị thương nặng ở chân.
Sau khi chiến tranh kết thúc, Eddie Adams sau đó đã đích thân xin lỗi Loan và gia đình anh vì bức ảnh của anh đã gây tổn hại đến danh tiếng của ông Loan. Ông Nguyễn Ngọc Loan qua đời vì bệnh ung thư vào ngày 14 tháng 7 năm 1998, thọ 67 tuổi, tại Burke, Virginia. Sau khi ông mất, Eddie Adams đã ca ngợi ông: "Ông ấy là một anh hùng. Nước Mỹ nên khóc. Tôi chỉ ghét phải thấy ông ấy ra đi theo cách này, mà không có ai biết gì về ông ấy.
