Trong nửa đầu năm 2024, Việt Nam có số người vượt biển bằng thuyền nhỏ qua eo biển Manche cao hơn bất kỳ quốc gia nào khác
Việt Nam và Vương Quốc Anh đã ký một tuyên bố chung vào ngày 4/3 về vấn đề nhập cư tại Đối thoại Di cư thường niên Anh - Việt lần thứ ba được tổ chức tại Hà Nội.
Theo đó, hai quốc gia nhất trí tăng cường hợp tác nhằm ngăn chặn việc khai thác lao động đối với người di cư bất hợp pháp tới Anh, triệt phá hoạt động của các băng nhóm tội phạm, đẩy mạnh việc chia sẻ thông tin tình báo, cũng như cho hồi hương những người không có quyền lưu trú tại Anh.
Anh và Việt Nam nhất trí ngăn chặn và xử lý tình trạng công dân Việt Nam di cư bất hợp pháp sang Anh. Để làm được điều này, hai nước sẽ triển khai truyền thông răn đe có trọng điểm, nâng cao nhận thức về các tuyến đường di cư hợp pháp và tăng cường hợp tác trong công tác phòng, chống buôn người.
Bên cạnh đó, hai bên cam kết đẩy mạnh hợp tác thực thi pháp luật, đặc biệt là đối với các tội phạm liên quan đến di cư. Điều này sẽ được thực hiện thông qua việc mở rộng hợp tác thực thi pháp luật trên thực tế, phối hợp với các quốc gia trung chuyển nhằm ngăn chặn hoạt động di cư bất hợp pháp, chia sẻ thông tin liên quan đến các hoạt động buôn người, đồng thời triệt phá các băng nhóm tội phạm có liên quan.
Nhiều người Việt nhập cư trái phép vào Anh tới làm việc ở các trang trại trồng cần sa. Vài ngày trước, ba công dân Việt Nam đã lãnh án tù do tham gia hoạt động tại một cơ sở cần sa mà một thẩm phán ở Anh mô tả là "lớn nhất mà tôi từng thấy" trong sự nghiệp tư pháp của ông.
Ngoài ra, nhiều di dân Việt Nam thường bị các băng nhóm chuyển lậu người đưa sang Anh để làm việc bất hợp pháp trong các tiệm nail, nhà hàng, thậm chí còn bị phát hiện làm việc trong đường dây mại dâm…
Liên quan tới cam kết mới giữa hai nước, khả năng công dân Việt Nam lưu trú trái phép ở Anh bị cho hồi hương cũng cao và nhanh hơn, với những cam kết rút ngắn thời gian cấp giấy thông hành, xem xét các biện pháp mới nhằm cải thiện hợp tác trong công tác hồi hương, cũng như tổ chức các nhóm công tác thường xuyên để đảm bảo tiến độ thực hiện.
Anh là một điểm đến nhập cư lậu phổ biến của người Việt. Trong nửa đầu năm 2024, Việt Nam có số người vượt biển bằng thuyền nhỏ qua eo biển Manche cao hơn bất kỳ quốc gia nào khác
Trước đây, vào tháng 4/2024, Việt Nam và Anh đã ký tuyên bố hợp tác chống di cư bất hợp pháp. Theo trang web của chính phủ Anh, việc ký kết diễn ra trong bối cảnh lượng người di cư Việt Nam đến Anh bằng thuyền nhỏ ngày càng gia tăng. Có hơn 3.356 người Việt nhập cảnh vào Anh bằng thuyền nhỏ, tính từ năm 2018 đến năm 2023.
Từ 'Trung Quốc thu nhỏ' tới Anh
Việt Nam là một nền kinh tế tăng trưởng nhanh, được ca ngợi là "Trung Quốc thu nhỏ" nhờ khả năng sản xuất vượt trội. Vậy tại sao nhiều người lại mạo hiểm tính mạng để tới Anh?
Đối với nhiều người Việt, tới Anh là một cách để chạy trốn khỏi "sự hơi thiếu thốn" do mức chênh lệch thu nhập ở các địa phương Việt Nam và với các quốc gia lân cận.
"Có sự chênh lệch rất lớn giữa các thành phố lớn như Hà Nội và các vùng nông thôn," ông Nguyễn Khắc Giang, một học giả Việt Nam tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á - Viện Yusof Ishak ở Singapore, bình luận với BBC News vào tháng 1/2025.
"Đối với đa số người lao động có kỹ năng hạn chế, tồn tại một giới hạn vô hình. Ngay cả khi làm việc 14 giờ một ngày, họ cũng không thể tiết kiệm đủ tiền để xây nhà hoặc lập gia đình."
Trong khi đó, mức lương trung bình khoảng 7,3 triệu đồng mỗi tháng ở Việt Nam thấp hơn nhiều so với các nước láng giềng như Thái Lan, và ba phần tư trong số 55 triệu lao động làm việc trong khu vực phi chính thức, không có an sinh xã hội hoặc bảo trợ xã hội.
Nhiều người tới Anh để tìm kiếm một công việc có thu nhập tốt hơn.
"Bỗng nhiên một số người di cư thành công đến các quốc gia như Đức hoặc Anh để làm việc tại các trang trại cần sa hoặc mở tiệm nail. Họ bắt đầu gửi rất nhiều tiền về quê nhà. Mặc dù điều kiện kinh tế của những người ở lại không thay đổi, họ lại thấy nghèo so với tất cả những gia đình có người thân di cư làm việc ở châu Âu," Tiến sĩ Hoàng Lan Anh, giáo sư nghiên cứu phát triển tại Đại học Melbourne (Úc) và đã dành nhiều năm nghiên cứu các mô hình di cư, nói với BBC News.
"Môi giới" của các dịch vụ nhập cư lậu thường tính phí từ 15.000 đến 35.000 bảng Anh (475 triệu - 1,1 tỷ đồng) - một khoản tiền khổng lồ đối với nhiều gia đình tại Việt Nam - cho chuyến đi đến Anh.
Tới Anh, nhiều người nói dối rằng mình bị buôn tới đây để xin tị nạn.
BBC News từng phỏng vấn một đàn ông, tạm gọi là Thanh (không phải tên thật), nhập cư trái phép tới Anh.
Trong cuộc phỏng vấn với một quan chức nhập cư của Anh, Thanh nói lý do rời khỏi Việt Nam là vì đã mắc nợ các băng đảng do kinh doanh thất bại và rằng tính mạng của mình bị đe dọa.
Nhưng ông đã thú nhận với BBC rằng ông không bị buôn tới Anh. Ông đã bịa ra câu chuyện đó để xin tị nạn. Hơn thế nữa, ông Thanh nói rằng tất cả di dân người Việt ông ta biết đều được dặn kể một câu chuyện dối trá na ná vậy.
"Đúng. Nói dối đó. Tôi không bị buôn tới đây," ông nói.
Một công tố viên Pháp nói với BBC rằng rất nhiều di dân người Việt nợ tiền những kẻ vận chuyển người trái phép và phải làm việc trong các trại trồng cần sa ở Anh.
Trong khi đó, những chuyên gia khác lại cho rằng hầu hết, nếu không phải tất cả, di dân người Việt là nạn nhân buôn người, và những người bị đưa qua eo biển Manche thực chất là một nguồn lao động dễ kiếm và rẻ mạt cho các tổ chức tội phạm ở Anh.
Ngoài ra, người Việt cũng làm việc trong các băng nhóm vận chuyển người trái phép qua eo biển Manche.
Việt Nam tăng cường hợp tác với Anh chống di dân bất hợp pháp - BBC News Tiếng Việt
Đối với nhiều người Việt, tới Anh là một cách để chạy trốn khỏi "sự hơi thiếu thốn" do mức chênh lệch thu nhập ở các địa phương Việt Nam và với các quốc gia lân cận.
www.bbc.com
