Niels Bohr từ chối hợp tác với Hitler chế bomb nguyên tử, chuyển qua chọn hợp tác Mỹ

Niels Bohr, một trong những nhà vật lý hạt nhân vĩ đại nhất thế kỷ 20, không chỉ nổi tiếng với những đóng góp cho khoa học mà còn được ngưỡng mộ bởi lòng dũng cảm và tinh thần bất khuất trong cuộc chiến chống lại chủ nghĩa phát xít.​

Niels Bohr là ai?​

Nhà vật lý vĩ đại sinh năm 1885 ở Copenhagen. Cha ông là giáo sư sinh lý học tại Đại học Copenhagen, mẹ ông xuất thân từ một gia đình chủ nhà băng Do Thái. Lớn lên trong môi trường khoa học, từ nhỏ Niels Bohr đã quan tâm đến các khám phá và phát minh khác nhau. Trong gia đình, ai cũng tin rằng ông sẽ trở thành nhà khoa học.

Niels Bohr - nhà khoa học từ chối hợp tác với Hitler - Ảnh 1.

Niels Bohr.

Sau khi tốt nghiệp phổ thông, Niels Bohr vào học vật lý tại Đại học Copenhagen, 7 năm sau, bảo vệ thành công luận án tiến sĩ, ông được mời đến làm việc tại Cambridge, rồi Manchester, nơi ông bắt đầu hợp tác với nhà khoa học Anh Ernest Rutherford, người sáng lập ngành vật lý hạt nhân. Các công trình nghiên cứu của họ đã mang lại cho Bohr danh tiếng quốc tế, còn Rutherford trở thành "người cha thứ hai" của ông.

Một năm sau, Niels Bohr kết hôn với Margrethe Norlund và sống rất hạnh phúc. Từ đó, vợ ông là người bạn thân thiết nhất và cố vấn của ông. Họ sinh được sáu người con trai, một trong số đó là Aage Bohr nối bước cha trở thành nhà vật lý nổi tiếng.

Mùa xuân năm 1916, Niels Bohr trở lại Đan Mạch, nơi ông được đề nghị giữ chức giáo sư danh giá tại Đại học Copenhagen, ngôi trường hiện mang tên ông.

Năm 1922, Niels Bohr được trao giải Nobel vì những thành tựu xuất sắc trong lĩnh vực nghiên cứu nguyên tử, ông trở thành nhà khoa học được kính trọng và là công dân danh dự của Đan Mạch. Trong những năm tiếp theo, ông nghiên cứu vật lý hạt nhân và có những đóng góp to lớn cho việc nghiên cứu các phản ứng hạt nhân.

Niels Bohr - nhà khoa học từ chối hợp tác với Hitler - Ảnh 2.

Niels Bohr và vợ.

Trên tổ quốc bị chiếm đóng​

Khi Hitler lên nắm quyền, cuộc đời Niels Bohr có rất nhiều thay đổi, ông cảm nhận được những hậu quả của chế độ Quốc xã đối với bản thân và những người xung quanh. Một số nhà vật lý Đức gốc Do Thái, đồng nghiệp của ông, đã mất việc, khiến họ không còn bất kỳ phương tiện sinh sống nào trên đất nước mình. Niels Bohr đã sử dụng các mối quan hệ của mình để đưa họ ra khỏi nước Đức. Ông thành lập ủy ban hỗ trợ các nhà khoa học bị buộc phải chạy trốn chế độ Quốc xã.

Mùa xuân năm 1940, khi Đan Mạch bị quân Đức chiếm đóng, tình hình càng trở nên tồi tệ, mặc dù so với các quốc gia khác, nước này có lợi thế hơn do Hitler quan niệm rằng người Đan Mạch thuộc chủng tộc Aryan.

Thậm chí việc truy nã người Do Thái ở Đan Mạch cũng không tàn khốc như ở các quốc gia bị chiếm đóng khác, ít ra là không một người Do Thái nào bị buộc phải đeo "sao vàng" trên áo và thời gian đầu họ không bị nhốt vào trại tập trung. Nhưng mọi người đều cảm thấy có điều gì đó khủng khiếp đang rình rập.

Đến mùa hè năm 1942, các nước Đồng minh gây áp lực đối với người Đan Mạch, kêu gọi họ kháng chiến chống quân chiếm đóng Đức Quốc xã. Lời kêu gọi này khiến ban lãnh đạo Đức Quốc xã bất an và chúng lấy đó làm cái cớ để kiểm soát Đan Mạch chặt chẽ hơn, trước hết là các biện pháp chống Do Thái.

Werner Best, Tổng tư lệnh quân đội Đức ở Đan Mạch, đề nghị Hitler "xem xét giải quyết vấn đề Do Thái và thực hiện các biện pháp chống lại 8.000 người Do Thái sống ở Copenhagen". Trong tiếng lóng của SS, điều này có nghĩa là trục xuất đến các trại tử thần. Hitler đồng ý.

Các thành viên chủ chốt của Hội những người Do Thái ở Đan Mạch được thông báo về kế hoạch diệt chủng người Do Thái ở Đan Mạch, và tất cả người Do Thái được yêu cầu khẩn trương rời khỏi nhà, tìm nơi ẩn náu hoặc chạy sang Thụy Điển.

Niels Bohr - nhà khoa học từ chối hợp tác với Hitler - Ảnh 3.

Bohr và Einstein.

Điều gì khiến Niels Bohr lo sợ?​

Vụ bất thình lình bắt giữ những người Do Thái ở Đan Mạch được dự định vào tối thứ Sáu, ngày 1/10/1943. Nhưng hầu như tất cả những người bị dọa bắt đều trốn thoát. Ở Copenhagen, Đức Quốc xã chỉ tóm được 232 người, còn ở ngoại thành - 82 người.

Niels Bohr hiểu rằng ông đang gặp nguy hiểm lớn vì hai lý do. Trước hết, về phía mẹ, ông là người xuất thân Do Thái, mặc dù ông được rửa tội và giáo dục như một tín đồ Cơ đốc. Mặt khác, ông được coi là một trong những nhà vật lý hạt nhân triển vọng nhất ở châu Âu bị chiếm đóng. Một năm trước khi xảy ra sự kiện này, Werner Heisenberg, Chủ tịch Hiệp hội uranium Đức, học trò cũ của ông, đến thăm ông.

Họ bàn về việc ngăn chặn cuộc chạy đua hạt nhân giữa Đức Quốc xã và Mỹ nhằm chế tạo quả bom nguyên tử đầu tiên. Nhưng Bohr có cảm giác rằng học trò cũ của ông muốn mời ông tham gia dự án vũ khí hạt nhân của Đức. Ông biết mình sẽ không chấp nhận lời mời này. Vì vậy, bất chấp mọi hiểm nguy có thể xảy ra, Niels Bohr quyết định chạy trốn.

Mặc dù chiến tranh, ngư dân Đan Mạch vẫn tiếp tục đánh cá trên những chiếc thuyền nhỏ ở biển Baltic. Nhiều người đã giúp đỡ những người lánh nạn ra đi, cho họ ăn, ở trên thuyền hoặc đánh lạc hướng bọn cảnh sát Đức đang lùng sục dọc bờ biển để săn lùng người Do Thái.

Với sự hỗ trợ của phong trào kháng chiến, Niels Bohr đã tìm được một ngư dân, và đêm 29 tháng 9 năm 1943, một ngày trước vụ bắt bớ hàng loạt, ông ta đã chở Niels Bohr và gia đình đến Thụy Điển. Mười ngày sau, ngày 8/10/1943, cảnh sát Đức bắt đầu truy lùng những người Do Thái trên khắp Đan Mạch, bắt giữ các nạn nhân ngay trên đường phố hoặc tại nhà của họ.

Niels Bohr - nhà khoa học từ chối hợp tác với Hitler - Ảnh 4.

James Chadwick.

Chiến dịch giải cứu thành công​

Không lâu trước khi xảy ra những sự kiện nói trên, Bohr nhận được một lá thư của đồng nghiệp người Anh James Chadwick mời ông tham gia một công việc quan trọng. Bohr hiểu đó là chế tạo bom nguyên tử, nhưng lúc bấy giờ ông từ chối, với lý do đang thực hiện một công trình quan trọng khác.

Giờ đây, ở Thụy Điển, ông lại nhận được lời mời đó cùng với thông tin về việc các nhà khoa học Đức Quốc xã đang nghiên cứu chế tạo bom nguyên tử. Vì vậy, Bohr đồng ý tham gia dự án này.

Lo ngại rằng ở Thụy Điển Bohr có thể trở thành mục tiêu của Đức Quốc xã, với sự hỗ trợ của Không quân Hoàng gia, quân Đồng minh đã tổ chức cho ông đào thoát sang Scotland trên một chiếc máy bay ném bom tốc độ cao không có số hiệu. Cất cánh từ Scotland, máy bay hạ cánh xuống một vùng sa mạc, nơi Bohr đã đợi sẵn.

Nhà khoa học 58 tuổi phải nằm trên một tấm đệm trong khoang chứa bom trống của máy bay. Vì chiếc mũ bảo hiểm gắn bộ phận liên lạc vô tuyến trên máy bay quá chật nên ông cởi ra và không nghe được lệnh của phi công đeo mặt nạ dưỡng khí khi máy bay lên tới độ cao 10 nghìn mét để tránh lực lượng phòng không Đức và máy bay tiêm kích hoạt động ban đêm. Do đó, Bohr bị ngất, nhưng sau khi máy bay hạ cánh, ông nhanh chóng hồi tỉnh và nói đùa rằng "bù lại, tôi được ngủ một giấc ngon lành".

Tham gia Dự án Manhattan​

Từ Scotland, đầu tiên Bohr được đưa đến London, rồi sau đó đến Hoa Kỳ, nơi ông tham gia Dự án Manhattan. Kiến thức của ông về phân hạch hạt nhân đã được sử dụng để tạo ra quá trình phản ứng dây chuyền và cuối cùng đã mở đường cho việc chế tạo bom nguyên tử.

Người khởi xướng Dự án Manhattan là nhà bác học Albert Einstein. Năm 1939, trong lá thư gửi Tổng thống Franklin Roosevelt, ông cảnh báo rằng người Đức có công nghệ chế tạo một quả bom có sức tàn phá cực lớn. Roosevelt đã triệu tập một nhóm các nhà khoa học, trong đó có nhiều người châu Âu chạy sang Mỹ khỏi sự đàn áp của Đức Quốc xã, để chế tạo một quả bom hạt nhân trước cả Hitler.

Lúc đầu, nhà khoa học lo ngại về nguy cơ xảy ra một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân. Nhưng sau khi rời Đan Mạch, càng ngày ông càng tin rằng các nước Đồng minh cần phải đi trước Đức Quốc xã và bản thân vũ khí hạt nhân phải góp phần tạo ra một phương pháp tiếp cận mới trong quan hệ quốc tế, đảm bảo răn đe quân sự lẫn nhau và thiết lập đối thoại giữa các quốc gia.

So với những người khác, ông sớm hiểu rằng không thể giữ bí mật các nghiên cứu nguyên tử và tin rằng cần phải thông báo cho Liên Xô, đồng minh của Anh và Mỹ trong Thế chiến thứ hai về dự án này. Theo Bohr, đây có thể là một bước quan trọng trong việc ngăn chặn một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân thời hậu chiến.

Ý tưởng về một "thế giới mở" ám ảnh Bohr đến mức ông đã xin gặp Thủ tướng Anh Winston Churchill và Tổng thống Hoa Kỳ Franklin Roosevelt, nhưng không nhận được sự chấp thuận của họ. Thậm chí Churchill còn nghi ngờ ông hoạt động gián điệp và bí mật hợp tác với Liên Xô.

Trở lại Copenhagen​

Sau khi chiến tranh kết thúc, Bohr trở lại Copenhagen, nơi ông tiếp tục thực hiện sứ mệnh xây dựng một "thế giới mở", kiên quyết giải mật và trao đổi thông tin về vũ khí hạt nhân giữa các quốc gia. Ông tin chắc rằng đây là con đường duy nhất để thiết lập hòa bình trên hành tinh.

Năm 1950, ông viết một bức thư ngỏ gửi Liên hợp quốc kêu gọi các nguyên thủ quốc gia công khai những thông tin bí mật nhất về vũ khí hạt nhân.

Trong khi tiếp tục lãnh đạo Viện Vật lý Lý thuyết ở Copenhagen, Niels Bohr không ngừng mở rộng lĩnh vực hoạt động của mình. Ngoài các nghiên cứu khoa học, ông đã xuất bản các công trình khoa học, giảng dạy, tham gia nhiều hoạt động xã hội khác nhau và đến tận cuối đời, ông vẫn chủ trương hợp tác cởi mở giữa các quốc gia trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân.

Niels Bohr qua đời năm 1962 ở tuổi 77, để lại một di sản khoa học đồ sộ. Trong ký ức của toàn thể nhân loại, ông là một trong những nhà khoa học đoạt giải Nobel kiên quyết từ chối hợp tác với Đức Quốc xã, người suốt đời đấu tranh cho một "thế giới mở" và sự tin cậy giữa các quốc gia trong lĩnh vực vũ khí hạt nhân.
 

Dấu ấn của Bohr và Einstein trong bom nguyên tử

Hai quả bom nguyên tử rơi xuống Hiroshima và Nagasaki là những đứa con bất hảo của Thuyết tương đối và lượng tử. Lúc đầu, cả Einstein và Bohr đều không tin vào khả năng có thể nhanh chóng chế tạo ra chúng. Song bằng cách này hay cách khác, người ta không để hai ông đứng ngoài cuộc.​
s
Albert Einstein (phải) đang nói chuyện với Niels Bohr.
Từ bức thư ký tên Einstein
Một ngày mùa hè năm 1939, trong bầu không khí ngột ngạt mùi thuốc súng ngay bên thềm thế chiến hai, L. Szilard và E. Wigner, hai nhà vật lý trẻ gốc Hungary nhập cư sang Mỹ, đi tìm Einstein ở Long Island trong một sứ mạng lịch sử. Vào chuyện, Szilard kể cho Einstein nghe thí nghiệm nhân neutron cùng với những tính toán về phản ứng dây chuyền trong môi trường uranium-graphit của mình. Không ngại phật lòng, Einstein cắt lời người bạn trẻ từng quen biết trước đây ở Đức: Tôi chưa bao giờ nghĩ như thế! Nhưng ngay sau đó, Einstein lại niềm nở hứa sẽ làm mọi việc để báo động Chính phủ Mỹ về khả năng chế tạo bom nguyên tử. Thế là có một cuộc hẹn thứ hai sau vài ngày. Lần này Edward Teller, người sau này là cha đẻ bom khinh khí Mỹ, lái xe chở Szilard đến gặp Einstein. Szilard chấp bút sẵn bức thư gửi Tổng thống Roosevelt, Einstein chỉ ký.
Thưa ngài
Những công trình gần đây của E. Fermi và L. Szilard, mà tôi đã có bản thảo trong tay, khiến tôi dự kiến rằng nguyên tố uranium có thể trở thành một nguồn năng lượng mới và quan trọng trong tương lai gần đây. Một số vấn đề nảy sinh từ tình hình hiện nay đòi hỏi phải theo dõi chặt chẽ, và nếu cần, có hành động kịp thời về phía chính phủ. Do đó thiết nghĩ tôi phải có bổn phận trình lên ngài những thông tin và khuyến cáo sau đây.
Trong vòng 4 tháng gần đây - qua các công trình của Joliot ở Pháp cũng như Fermi và Szilard ở Mỹ - dường như đã xuất hiện khả năng thực hiện phản ứng dây chuyền trong khối uranium, từ đó có thể sản sinh ra năng lượng khổng lồ và một lượng vô cùng lớn những nguyên tố (phóng xạ) giống như radium. Hiện nay có thể nói khá chắc chắn rằng việc này có thể thực hiện được trong thời gian trước mắt.
Hiện tượng mới này cũng sẽ dẫn đến việc chế tạo ra những quả bom, và ta có thể tin - mặc dù ít chắc chắn hơn - rằng những quả bom cực mạnh kiểu mới đó sẽ có thể chế tạo được. Chỉ cần một quả bom loại này được chở đến cảng bằng thuyền và cho nó nổ tung sẽ phá hủy toàn bộ cảng và một số khu vực xung quanh. Tuy nhiên, chúng lại quả nặng để chở trên máy bay.
Mỹ chỉ có một trữ lượng vừa phải những quặng uranium nghèo. Quặng tốt nhất hiện nay chỉ có ở Canada, Tiệp Khắc, nhưng nguồn uranium quan trọng nhất vẫn là Congo thuộc Bỉ.
Trước tình hình trên, chắc ngài sẽ thấy nên có mối quan hệ thường xuyên giữa chính phủ và nhóm các nhà vật lý đang nghiên cứu phản ứng dây chuyền ở Mỹ. Để làm việc này ngài có thể ủy quyền cho một người đủ tin tưởng với một chức danh không chính thức. Người này có nhiệm vụ như sau:
a) Tiếp cận các cơ quan chính phủ để cung cấp thông tin và khuyến cáo những hành động cần thiết, đặc biệt chú trọng đến việc đảm bảo nguồn cung cấp quặng uranium cho Mỹ.
b) Đẩy nhanh các nghiên cứu thực nghiệm mà hiện mới chỉ tiến hành với ngân sách hạn chế ở các trường đại học, bằng cách cung cấp kinh phí, qua việc tiếp xúc với các cá nhân mong muốn đóng góp vào mục đích này, hoặc cũng có thể qua hợp tác với các phòng thí nghiệm ở nhà máy có các thiết bị cần thiết.
Tôi được biết nước Đức hiện đang ngừng việc bán uranium từ những mỏ ở Tiệp Khắc mà họ chiếm được. Hành động kịp thời đó của Đức có thể hiểu được nếu căn cứ trên việc người con trai của một thứ trưởng trong chính phủ, von Weizsacker, đã về làm việc tại Viện Kaiser-Wilhelm ở Berlin và đang tiến hành lặp lại một số thí nghiệm về uranium của Mỹ ở đó.
Kính thư
A. Einstein

Weizsacker được nhắc đến ở đoạn kết trong bức thư không chỉ bởi là con một quan chức lớn của Đức quốc xã. Là một nhà vật lý có tài, Weizsacker đã để lại công thức bán thực nghiệm nổi tiếng về năng lượng liên kết các nuclon trong hạt nhân, làm cơ sở để tính toán các phản ứng hạt nhân, phóng xạ và phân hạch. Weizsacker cùng với Heisenberg đã lãnh đạo chương trình nghiên cứu uranium của Đức quốc xã.
Tới những bức thư của Bohr
Tháng 9/1941 Heisenberg và Weizsacker sang gặp Bohr ở Copenhagen đang bị Đức chiếm. Nội dung cuộc gặp mặt này lần đầu tiên được công bố trong cuốn sách "Sáng hơn nghìn mặt trời" của nhà báo Thụy Sĩ Robert Jungk xuất bản năm 1956 do chính Heisenberg cung cấp thông tin. Heisenberg thừa nhận không nhớ chính xác hết mọi chuyện, nhưng nội dung đại khái như sau:
H. Anh nghĩ thế nào nếu các nhà vật lý trong thời gian chiến tranh dốc sức vào vấn đề uranium?
B. (nỗi sợ hãi hiện trên nét mặt) Vậy anh có thực sự tin rằng phân hạch uranium có thể sử dụng làm vũ khí không?
H. Tôi tin về nguyên tắc, có điều nó đòi hỏi những triển khai kỹ thuật cực lớn, nên chúng ta chỉ có thể hy vọng không làm kịp trong thời gian chiến tranh.

Bohr bị sốc bởi Heisenberg có "nhã ý" muốn cho thế giới biết Đức đang chế tạo vũ khí nguyên tử.
Mười sáu năm sau, khi đọc "sáng hơn nghìn mặt trời", Bohr hết sức ngạc nhiên và trăn trở về những gì mà Heisenberg đã tường thuật. Bohr viết thư ngay cho Heisenberg.
Tôi nhớ như in từng lời trong cuộc trò chuyện hôm đó, trong một bầu không khí sầu não và căng thẳng vô hạn bao trùm lên mọi người ở Đan Mạch. Đặc biệt, hai vợ chồng tôi và các cộng sự trong viện đều có ấn tượng mạnh mẽ là anh và Weizsacker tin tưởng hoàn toàn rằng nước Đức sẽ thắng, nên sẽ rất là ngớ ngẩn nếu chúng tôi hy vọng vào một kết cục khác của cuộc chiến và dè dặt không chịu hợp tác với Đức... Tôi cũng còn nhớ trong cuộc trò chuyện riêng ở phòng tôi, anh đã tạo cho tôi ấn tượng mạnh mẽ rằng dưới sự lãnh đạo của anh, nước Đức đang phát triển vũ khí nguyên tử.... Tôi nghe mà không nói gì, vì đây là một vấn đề trọng đại của nhân loại, và mặc dù mối quan hệ thân thiết giữa hai ta, lúc này tôi và anh, mỗi người đứng trên một chiến tuyến...
Ngoài Bohr và Heisenberg, còn 4-5 khối óc lớn nữa đã đặt nền móng cho thuyết lượng tử. Nhưng đó là 2 trụ cột chính, khăng khít với nhau, cùng nhau chèo chống trước mối hoài nghi của những cây đại thụ về thuyết lượng tử, đặc biệt là Einstein. Không muốn để quan hệ rạn nứt thêm, nhất là khi thời cuộc đã đổi thay, sau chiến tranh hai gia đình đã cùng nhau đi nghỉ hè và gặp gỡ nhiều lần. Bohr cũng thông cảm áp lực đè nặng lên nhà khoa học dưới thời Quốc xã, nên ông viết thư mà không gửi. Rồi ông lại day dứt, lại cố hiểu những khó khăn của người bạn mình và lại viết:
Đối với chúng tôi ở Copenhagen, những người sống trong hoàn cảnh cực kỳ khó khăn và nguy hiểm dưới thời Đức chiếm đóng, chuyến viếng thăm của anh được xem như có ý nghĩa cực kỳ hệ trọng, cho nên tôi ghi nhớ từng lời của anh, trong khi đó, luôn bị đe dọa bởi những cặp mắt dò xét của cảnh sát Đức, tôi lại phải tỏ ra rất thận trọng. Tôi nghĩ anh và Weizsacker tin tưởng mạnh mẽ vào chiến thắng của Đức, khác hẳn với mong mỏi của chúng tôi, nhưng theo đà cuộc chiến, niềm tin đó ngày càng giảm dần để cuối cùng phải tin vào sự thất bại của nước Đức... Trong khi đó, tôi nhớ như in cảm tưởng của mình ngay từ phút đầu khi nghe anh hồn nhiên nói rằng anh tin là cuộc chiến kéo dài, nó sẽ phải kết thúc bằng vũ khí nguyên tử. Tôi không trả lời anh, nhưng có lẽ anh cho là tôi không tin vào điều anh nói, nên anh lại kể tiếp rằng mấy năm trước đó anh đã dốc sức vào vấn đề này như thế nào và tin rằng cuối cùng sẽ thành công, mà không hề để lại cho chúng tôi một tín hiệu nào về những nỗ lực của các nhà khoa học Đức muốn ngăn cản sự phát triển vũ khí nguyên tử.
Bản thảo thư này, cũng như nhiều thư khác nữa mà Bohr viết cho Heisenberg về chủ đề này, đều nằm nguyên trong tủ hồ sơ mà không đến tay người nhận. Trước khi chết năm 1962, Bohr dặn tủ hồ sơ được niêm phong trong vòng 50 năm. Năm 2002, trước yêu cầu bức bách của dư luận, lại nhân có vở kịch "Copenhagen" được công diễn ở Anh về chủ đề này, gia đình Bohr quyết định tháo niêm phong và công bố các tài liệu trên.
Và hai quả bom rơi xuống nước Nhật
Có thể nói, so với Einstein, Bohr có nghề hơn về hạt nhân nguyên tử. Ông đã đề xuất mô hình hạt nhân giọt nước, giải thích cơ chế phân hạch uranium dưới tác dụng của neutron, và luôn là một chủ soái về vật lý hạt nhân trước thế chiến II. Con trai ông, Aage Bohr, phát triển mô hình giọt nước của bố lên thành mô hình tổng hợp, được nhận giải thưởng Nobel về vật lý. Trực cảm vật lý hiếm có của ông sẽ vô cùng lợi hại trước những vấn đề còn đầy rối rắm và bất định như phản ứng hạt nhân dây chuyền. Vì thế, ông là mục tiêu số 1 của cả hai phe đồng minh và phát xít. Biết không thuyết phục được Bohr, phát xít Đức có kế hoạch ám sát ông sau khi hai bố con ông trốn thoát từ Đan Mạch sang Thụy Điển. Biết được âm mưu đó, một đội thám tử Anh đột nhập vào Stockholm để giải thoát, đưa hai bố con ông về London trên chiếc Mosquito. Ông suýt chết ngạt trong chuyến bay đầy mạo hiểm này.
Từ Anh, hai bố con được đưa sang Mỹ vào một ngày cuối năm 1943. Ông đến Los Alamos, đại bản doanh của đề án Manhattan chế tạo vũ khí nguyên tử. Được gặp lại chủ soái là niềm hạnh phúc lớn của Oppenheimer, người chỉ huy đề án và chỉ đạo về học thuật. Ông giới thiệu sơ đồ lò phản ứng nước nặng của Heisenberg. Mọi người hiểu rằng Đức có ý định thả nguồn phóng xạ cực mạnh đó xuống London.
Vào lúc này, giai đoạn học thuật về vật lý hạt nhân gần như đã qua. Nhà máy làm giàu uranium ở Oak Ridge đã hoạt động, plutonium đã được sản xuất trong các lò phản ứng lớn, vấn đề chỉ còn là tích lũy đủ số lượng. "Họ không cần tôi giúp gì", sau này Bohr tâm sự với bạn như vậy. Nhưng từ những trải nghiệm trong thời gian ở Mỹ, Bohr nhận thức được sứ mạng của mình, những gì mà một nhân vật huyền thoại như Bohr phải làm sau khi bom nguyên tử đã rơi xuống giết hại thường dân vô tội ở nước Nhật.
Đó cũng chính là sứ mạng của Einstein, người hoàn toàn đứng ngoài cuộc trong đề án Manhattan sau bức thư gửi Tổng thống Roosevelt. Nhưng khi quả bom đã rõ hình hài và chỉ còn chờ ngày ấn nút thì Einstein lại phải xuất hiện. "Không thể không cho toàn thế giới biết sức mạnh của Mỹ!" Szilard rất lo lắng trước ý đồ đó của những người có trách nhiệm ở Mỹ, khi mà quân đồng minh đã tiến đến Berlin và mục tiêu răn đe Đức quốc xã không còn nữa. Vậy thì nước Nhật phải hứng lấy hai quả bom có tên "chú bé tí hon" làm từ uranium -235 và "ông béo" làm từ plutonium-239! Sau gần 5 năm lăn lộn với đề án Manhattan, Szilard lại phải đến cầu cứu Einstein tránh cho nhân loại hứng chịu thảm họa. Lần này là một bức thư giới thiệu Szilard đến gặp Tổng thống Roosevelt. Einstein vui lòng nhận lời. Bức thư đã đến Nhà trắng, nằm trên bàn Tổng thống, nhưng quá muộn!
Roosevelt từ trần ngày 12/4/1945. Truman lên kế vị. Ngay sau lễ tuyên thệ, Bộ trưởng chiến tranh gặp Tổng thống trình bày về đề án Manhattan làm bom nguyên tử tốn kém hàng tỷ đô la thời bấy giờ. Trong suốt thời gian làm Phó Tổng thống, Truman chỉ nghe nói qua loa về đề án này. Nhưng từng ấy cũng quá đủ để Truman quyết định cho chúng rơi xuống nước Nhật cho thế giới biết sức mạnh của Mỹ.
Einstein than rằng sai lầm lớn nhất trong đời ông là ký tên vào bức thư gửi Tổng thống Roosevelt đề nghị Mỹ chế tạo bom nguyên tử. Cả Einstein và Bohr đã trở thành biểu tượng của phong trào hòa bình sau chiến tranh.​
 
Đéo có hột le thì thế giới còn loạn hơn nữa.
 
Và bây giờ là AI, lần này thì cán cân có vẻ nghiêng hẳn về phía Mỹ, khó có nước nào đối chọi được.
AI và tự động hóa sẽ quét sạch thứ gọi là lao động giá rẻ, vì robot với khả năng vận hành 24/24 ổn định nhiều năm, còn rẻ hơn.
 
Và bây giờ là AI, lần này thì cán cân có vẻ nghiêng hẳn về phía Mỹ, khó có nước nào đối chọi được.
AI và tự động hóa sẽ quét sạch thứ gọi là lao động giá rẻ, vì robot với khả năng vận hành 24/24 ổn định nhiều năm, còn rẻ hơn.
AI, chip bán dẫn, lượng tử.v.v mỹ đang dẫn đầu về cái này.
 
chỉ có chiến tranh thì IQ cao mới được trọng dụng, hòa bình lâu quá thì sinh ra đám thổ tả, showbiz, thể thao, hoa hậu, streammer, ngoại hình đẹp,.. được trọng dụng
 
Thời đại này 80 năm qua đã hết các phát minh, phát kiến. Con người dã chạm giới hạn Vật Lý, Hoá Học
Còn mỗi Sinh Học và Y Học là còn sơ sài. Chưa đụng tới được 1% của giới hạn
Thời này là thời của chip bán dâm
 
Thời đại này 80 năm qua đã hết các phát minh, phát kiến. Con người dã chạm giới hạn Vật Lý, Hoá Học
Còn mỗi Sinh Học và Y Học là còn sơ sài. Chưa đụng tới được 1% của giới hạn
Thời này là thời của chip bán dâm
Chế tạo tay chân giả,tim giả như thiệt khó vậy à,công nghệ in 3D đâu không áp dụng vô :doubt:
 
Thời đại này 80 năm qua đã hết các phát minh, phát kiến. Con người dã chạm giới hạn Vật Lý, Hoá Học
Còn mỗi Sinh Học và Y Học là còn sơ sài. Chưa đụng tới được 1% của giới hạn
Thời này là thời của chip bán dâm
cái cần nhất bây giờ muốn phát triển là phải có chiến tranh, dịch bệnh diệt chủng thì mới tập trung nguồn lực cho IQ cao phát triển
 

Có thể bạn quan tâm

Top