Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
NƯỚC MỸ ĐÃ VĨ ĐẠI TRỞ LẠI NHỜ ƠN THẰNG HỀ TRUMP
Chỉ vài giờ sau khi được tái bổ nhiệm làm thành viên nội các mới của tân Thủ tướng Canada Mark Carney, Bộ trưởng Quốc phòng Bill Blair tuyên bố vào cuối ngày thứ Sáu 14/3/2025 rằng Canada đang tích cực xem xét các phương án thay thế cho máy bay chiến đấu tàng hình F-35 của Mỹ và sẽ thảo luận với các nhà sản xuất máy bay đối thủ.
Những bình luận này được đưa ra một ngày sau khi Bồ Đào Nha ám chỉ rằng họ có thể sẽ từ bỏ việc mua máy bay chiến đấu tàng hình tiên tiến này. Ông Blair cho biết: “Thủ tướng đã yêu cầu tôi đi xem xét những vấn đề đó và thảo luận với các nguồn khác, đặc biệt là về khả năng lắp ráp các máy bay chiến đấu đó tại Canada”.
Năm 2023, Canada đã đặt hàng 88 máy bay chiến đấu F-35A thế hệ 5 từ Hoa Kỳ trong một hợp đồng trị giá 19 tỷ đô Canada (14,2 tỉ USD), với chiếc máy bay đầu tiên dự kiến được giao vào năm 2026 và toàn bộ đội bay sẽ được giao trong khoảng thời gian từ năm 2032 đến năm 2034. Đây là một trong những khoản chi tiêu quốc phòng lớn nhất trong lịch sử nước này.
Theo ông Blair, lô F-35 đầu tiên có thể được chấp thuận, và phần còn lại của đội bay sẽ bao gồm các máy bay từ các nhà cung cấp châu Âu, trong đó Saab JAS-39 Gripen của Thụy Điển là ứng viên thứ hai. Nếu Canada hủy bỏ thỏa thuận F-35, họ có thể chuyển sang Hệ thống Không quân Chiến đấu Tương lai (FCAS), một dự án máy bay chiến đấu thế hệ 6 chung của châu Âu do Pháp, Đức và Tây Ban Nha dẫn đầu.
Vấn đề được nêu ra chống lại hợp đồng này là Canada sẽ không bao giờ có thể kiểm soát hoàn toàn mẫu máy bay tự động hóa cao. Công ty Mỹ Lockheed Martin, nơi sản xuất F-35, đã liên tục từ chối cung cấp toàn bộ "mã nguồn" của mình cho các khách hàng nước ngoài, bao gồm cả các đồng minh thân cận của Hoa Kỳ. Chương trình cốt lõi giúp mọi chức năng của máy bay có thể hoạt động được gọi là mã nguồn, bao gồm ít nhất 8 triệu dòng mã. Mọi nhiệm vụ huấn luyện hoặc chiến đấu do máy bay F-35 của Canada thực hiện đều cần phải có "dữ liệu nhiệm vụ" được xử lý thông qua các cơ sở điện toán chuyên dụng tại Hoa Kỳ vì mã nguồn là bí mật được bảo vệ chặt chẽ. Vì F-35 là một máy bay phức tạp nên toàn bộ các loại phụ tùng thay thế sẽ chỉ có tại Hoa Kỳ.
Máy bay chiến đấu tiên tiến cũng cần bảo dưỡng thường xuyên và cung cấp linh kiện thay thế. Mặc dù Canada sản xuất một số bộ phận nhất định của F-35, nhưng nếu quyền tiếp cận toàn bộ các bộ phận bị hạn chế, F-35 của Canada sẽ dần trở nên không sử dụng được.
Những bình luận này được đưa ra một ngày sau khi Bồ Đào Nha ám chỉ rằng họ có thể sẽ từ bỏ việc mua máy bay chiến đấu tàng hình tiên tiến này. Ông Blair cho biết: “Thủ tướng đã yêu cầu tôi đi xem xét những vấn đề đó và thảo luận với các nguồn khác, đặc biệt là về khả năng lắp ráp các máy bay chiến đấu đó tại Canada”.
Năm 2023, Canada đã đặt hàng 88 máy bay chiến đấu F-35A thế hệ 5 từ Hoa Kỳ trong một hợp đồng trị giá 19 tỷ đô Canada (14,2 tỉ USD), với chiếc máy bay đầu tiên dự kiến được giao vào năm 2026 và toàn bộ đội bay sẽ được giao trong khoảng thời gian từ năm 2032 đến năm 2034. Đây là một trong những khoản chi tiêu quốc phòng lớn nhất trong lịch sử nước này.
Theo ông Blair, lô F-35 đầu tiên có thể được chấp thuận, và phần còn lại của đội bay sẽ bao gồm các máy bay từ các nhà cung cấp châu Âu, trong đó Saab JAS-39 Gripen của Thụy Điển là ứng viên thứ hai. Nếu Canada hủy bỏ thỏa thuận F-35, họ có thể chuyển sang Hệ thống Không quân Chiến đấu Tương lai (FCAS), một dự án máy bay chiến đấu thế hệ 6 chung của châu Âu do Pháp, Đức và Tây Ban Nha dẫn đầu.
Vấn đề được nêu ra chống lại hợp đồng này là Canada sẽ không bao giờ có thể kiểm soát hoàn toàn mẫu máy bay tự động hóa cao. Công ty Mỹ Lockheed Martin, nơi sản xuất F-35, đã liên tục từ chối cung cấp toàn bộ "mã nguồn" của mình cho các khách hàng nước ngoài, bao gồm cả các đồng minh thân cận của Hoa Kỳ. Chương trình cốt lõi giúp mọi chức năng của máy bay có thể hoạt động được gọi là mã nguồn, bao gồm ít nhất 8 triệu dòng mã. Mọi nhiệm vụ huấn luyện hoặc chiến đấu do máy bay F-35 của Canada thực hiện đều cần phải có "dữ liệu nhiệm vụ" được xử lý thông qua các cơ sở điện toán chuyên dụng tại Hoa Kỳ vì mã nguồn là bí mật được bảo vệ chặt chẽ. Vì F-35 là một máy bay phức tạp nên toàn bộ các loại phụ tùng thay thế sẽ chỉ có tại Hoa Kỳ.
Máy bay chiến đấu tiên tiến cũng cần bảo dưỡng thường xuyên và cung cấp linh kiện thay thế. Mặc dù Canada sản xuất một số bộ phận nhất định của F-35, nhưng nếu quyền tiếp cận toàn bộ các bộ phận bị hạn chế, F-35 của Canada sẽ dần trở nên không sử dụng được.
.png "Sex :vozvn (22):"){kind=icon}
