hihihehe
Giang hồ mạng 5.0
Trong lúc Donald Trump gây xáo trộn mọi nơi, Trung Quốc lẳng lặng dấn thêm nước cờ
Các chính sách của tân tổng thống Mỹ làm rúng động cả trong lẫn ngoài nước, Trung Quốc cạnh tranh gay gắt với Hoa Kỳ về trí thông minh nhân tạo và tại châu Mỹ la-tinh, tình hình Ukraina và Syria là những chủ đề đáng chú ý trên báo Pháp ngày 30/01/2025.Đăng ngày: 31/01/2025 - 10:48
Ông Trump tạo khủng hoảng trong bộ máy chính quyền
Les Echos cho rằng ông Donald Trump đang nỗ lực khống chế bộ máy chính quyền, nhật báo thiên tả Libération nói về « Sự thanh trừng của một Donald Trump độc đoán thích trả thù ». Sa thải, hủy bỏ các chương trình « woke », trắc nghiệm sự trung thành : tổng thống Mỹ thực hiện kế hoạch cứng rắn Project 2025.Trong thư điện tử gởi cho 2 triệu công chức liên bang, Nhà Trắng ra hạn định đến ngày 06/02 để chấp nhận đề nghị từ nhiệm, và lương vẫn được trả cho đến cuối tháng Chín ; nhấn mạnh đến sự trung thành, đáng tin cậy để được lưu giữ. Các quân nhân, nhân viên cơ quan di trú và bưu điện không nằm trong chương trình này. Stephen Miller, phó văn phòng tổng thống cho rằng « đại đa số công chức liên bang là cực tả, hoặc tả » trong khi « dân Mỹ đã bỏ phiếu cho một sự thay đổi hoàn toàn ». Liên đoàn công chức Mỹ (AFGE) kêu gọi không nên quyết định vội vã trước khi có thêm thông tin, nêu ra nguy cơ hỗn loạn xã hội.
Hôm thứ Hai, khoảng 60 viên chức của USAID đã bị tạm ngưng hoạt động « cho đến khi có lệnh mới ». Cơ quan này quản lý ngân sách 22 tỉ đô la dự án viện trợ quốc tế về y tế, di dân, chống nghèo đói. Cùng ngày, mười mấy biện lý và các nhân viên bộ Tư Pháp liên quan đến hai cuộc điều tra về Donald Trump bị sa thải. Các thanh tra của hơn chục cơ quan liên bang, từ nhà ở đến năng lượng, bị sa thải hôm thứ Sáu 24/01. Dù khi tranh cử vẫn giữ khoảng cách, Donald Trump thực hiện đúng như các khuyến cáo của Project 2025 do think tank bảo thủ Heritage Foundation đưa ra.
Trong cuộc « săn lùng phù thủy », ông Trump hủy bỏ biện pháp an ninh cho một số nhân vật đã chống đối lại mình, như cựu ngoại trưởng Mike Pompeo, đặc phái viên về Iran Brian Hook, cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton. Cả ba đều bị dọa giết từ sau vụ ám sát tướng Qassem Soleimani, nhưng không còn được mật vụ bảo vệ. Tối thứ Ba, đến lượt đại tướng về hưu Mark Milley cùng chung số phận, bên cạnh đó vị tướng năm sao còn bị điều tra và có thể bị hạ cấp bậc xuống trung tướng. Dù đã được ông Joe Biden ân xá để dự phòng nên không thể đưa ra tòa án quân sự, cựu tổng tham mưu trưởng quân đội Hoa Kỳ vẫn phải trả giá vì đã chỉ trích ông Trump trong vụ đồi Capitol. Ngay từ ngày đầu tiên quay lại Nhà Trắng, Donald Trump đã cho gỡ chân dung của vị đại tướng treo ở các hành lang Lầu Năm Góc.
Cắt viện trợ : Suýt nữa quân thánh chiến IS được tháo cũi sổ lồng
Chỉ thị do Văn phòng quản trị và ngân sách (OMB) trực thuộc tổng thống đưa ra đã gây rối loạn nơi các cơ quan, dù một thẩm phán liên bang quyết định cho ngưng áp dụng, nhưng đã gây tác hại. Nền tảng Medicaid trợ giúp y tế cho người nghèo ngưng hoạt động hôm thứ Ba, đe dọa đến việc phân phát thực phẩm cho người già và hỗ trợ cựu chiến binh, nên Nhà Trắng hôm thứ Tư phải thối lui.Theo « Politico », thảm họa đã tránh được trong đường tơ kẽ tóc tại Syria, sau loan báo ngưng mọi viện trợ quốc tế. Quản giáo của các trại đang giam giữ 10.000 chiến binh tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo và gia đình họ, cho đến nay được trả lương từ viện trợ Mỹ, chuẩn bị rút đi. Lực lượng Kurdistan can thiệp kịp thời để tránh các tay súng khủng bố vượt ngục, trong khi chờ đợi bộ ngoại giao Mỹ chuyển tiền khẩn cấp. Một nhân viên liên bang nói với tờ báo, sự kiện này cho thấy ê-kíp mới chẳng hề ý thức được hậu quả. Nay thì bộ ngoại giao đã miễn áp dụng cho các chương trình nhân đạo, nhưng không đưa ra danh sách cụ thể. Chỉ thị của OMB bị chỉ trích về tự do ngôn luận và lạm dụng quyền lực tổng thống.
« Thời điểm Sputnik » hay « thời điểm DeepSeek » ?
Về cuộc chạy đua công nghệ cao, Le Monde nhận định ngược với « thời điểm Sputnik » năm 1957, sẽ không có « thời điểm DeepSeek » cho Hoa Kỳ. Vừa qua, ứng dụng trí thông minh nhân tạo (AI) do một công ty ở Hàng Châu tung ra đã làm đảo lộn mô hình kinh tế của các đối thủ, gây hoài nghi về ưu thế công nghệ của Mỹ. Nói tóm tắt, DeepSeek hoạt động cũng tốt như ChatGPT, nhưng tiêu thụ ít nguồn lực hơn, đặc biệt là năng lượng ; và không cần đến những con chip bán dẫn tân tiến nhất.Tại Wall Street, cổ phiếu các tập đoàn kỹ thuật số đều bị sụt giá - tờ Wall Street Journal gọi là « biển máu ». Sam Altman, ông chủ OpenAI nhìn nhận những bước đầu tiên của DeepSeek là « ấn tượng », còn tổng thống Donald Trump nói thẳng đây là một sự cảnh báo. DeepSeek nói rằng chỉ tiêu tốn có 5,6 triệu đô la, còn dự án Stargate của Mỹ đến 500 tỉ đô la ! Nhưng câu hỏi thực sự không phải là công nghệ.
Nhìn lại lịch sử, Sputnik, vệ tinh đầu tiên của Liên Xô được phóng đi ngày 04/10/1957 khiến Washington bàng hoàng. Tổng thống Dwight Eisenhower cho thành lập NASA vào năm sau, tung ra chương trình Mercury với những phi thuyền có phi hành gia, tăng gấp 5 lần ngân sách National Science Foundation, lập cố vấn khoa học bên cạnh tổng thống. « Thời điểm Sputnik » đặt cơ sở cho nhiều thập niên thống trị về khoa học và công nghệ của Hoa Kỳ. Thế nhưng những thập niên gần đây, nước Mỹ không có « Thời điểm Sputnik » nào.
Vì sao Hoa Kỳ không phản ứng một cách quyết đoán tương tự sau cú sốc ngày 11 tháng Chín ? Giáo sư Sean Kay, đại học Ohio Wesleyan cho rằng đó là do sự phân cực của chính trường Mỹ, khoa học bị coi là thứ yếu. Ông Trump còn muốn cắt xén ngân sách liên bang, bỏ bộ giáo dục, hoài nghi khoa học. Thế nên không có « thời điểm DeepSeek », trừ phi Trung Quốc lắng nghe một giáo sư ở Phục Đán, được South China Morning Post dẫn lời : Trung Quốc sẽ thành công nếu chỉnh đốn lại mô hình nhà nước, tránh áp đặt từ trên cao.
Trung Quốc đầu tư lớn vào siêu cảng Chancay ở Pêru
Trung Quốc còn cạnh tranh ngay tại châu Mỹ la-tinh, sân sau của Hoa Kỳ. Tập Cận Bình vừa khai trương cảng khổng lồ Chancay ở Pêru, nhằm rút ngắn con đường hàng hải với châu Á, trong khuôn khổ Con đường tơ lụa mới. Trong bài điều tra, Les Echos nhận định, chẳng ai biết đến cái tên Chancay, nhưng theo bộ trưởng giao thông và thông tin Pêru, Raul Pérez-Reyes, ngôi làng 57.000 dân nằm bên bờ Thái Bình Dương sẽ trở thành « Singapore của châu Mỹ la-tinh ».Nằm cách thủ đô Lima 70 kilomet, ngôi làng nồng nặc mùi cá tươi với những căn nhà gạch chẳng có gì thu hút, nhưng các khách sạn đầy khách từ Hoa lục. Đó là vì năm 2016 Trung Quốc đã chọn nơi đây để xây dựng một « siêu cảng » nhờ vị trí địa lý thuận lợi và độ sâu có nơi đến 18 mét.
Cảng trung tâm này được đầu tư 3,5 tỉ đô la trong đó tập đoàn Trung Quốc Cosco Shipping nắm 60 %. Rộng đến 141 hecta, Chancay có 15 âu tàu có thể đón các tàu chở 24.000 container. Thị trưởng Chancay, Juan Alvarez Andrade, khoe rằng nhờ cảng này Pêru có thể nhanh chóng kết nối với Trung Quốc và sau đó là Ấn Độ, một thị trương 4 tỉ dân. Dự án tạo ra 7.500 việc làm, doanh thu 4,5 tỉ đô la một năm, bằng 1,8 % GDP cả nước.
Bắc Kinh muốn giành ưu thế thương mại hay quân sự tại châu Mỹ la-tinh ?
Các nước láng giềng lo lắng vì con đường hàng hải truyền thống sẽ thay đổi hoàn toàn. Cosco Shipping loan báo chi phí sẽ rẻ hơn các cảng khác 10 %. Chilê có 4.200 kilomet bờ biển với nhiều cảng quốc tế, nhưng lời hứa rút ngắn 10 ngày hải hành mang lại lợi thế lớn cho Chancay. Tuy nhiên theo nhà nghiên cứu Pamela Arostica Fernandez, không chỉ có vậy, mà siêu cảng này nằm trong Con đường tơ lụa mới, sẽ giúp Trung Quốc khẳng định vị thế tại châu Mỹ la-tinh.Trong 20 năm qua, Bắc Kinh đã trở thành đối tác thương mại hàng đầu của nhiều nước tại châu lục nằm sát bên kẻ thù Mỹ. Laura Richardson, bộ chỉ huy miền nam của quân đội Mỹ nhận định người Hoa đến « với những bao tiền lớn », nhưng ảnh hưởng Trung Quốc cho thấy « dân chủ đang bị tấn công ». Tháng Tư năm ngoái, Hoa Kỳ đã thuyết phục được Achentina từ chối một dự án cảng của Bắc Kinh để hợp tác xây cảng với Mỹ.
Sau khi ông Donald Trump đắc cử, Mauricio Claver-Carone, cố vấn tân tổng thống loan báo tất cả hàng hóa qua cảng Chancay và các cảng do Trung Quốc kiểm soát sẽ bị đánh thuế 60 % giống như hàng từ Trung Quốc, nhằm chống việc đội lốt hàng nước khác để né thuế. Bên cạnh thương mại, theo Laura Richardson, Chancay còn là cảng lưỡng dụng. Vì là cảng nước sâu, hải quân Trung Quốc có thể sử dụng trong trường hợp xung đột. Ecuador, quốc gia có 1.529 kilomet biên giới với Pêru đang lo lắng về an ninh dự định sửa đổi Hiến Pháp để cho phép nước ngoài đặt căn cứ quân sự - một cơ hội mà Hoa Kỳ không thể bỏ qua.
Tấn công chiều sâu, Ukraina muốn đánh vào túi tiền của Nga
Liên quan đến chiến sự Ukraina, La Croix giải thích « Vì sao Kiev tấn công vào sâu trong lãnh thổ Nga ». Kiev đã tung ra một trong những cuộc tấn công bằng drone lớn nhất vào hạ tầng cơ sở năng lượng và quân sự của Nga trong đêm thứ Ba và thứ Tư, đây là đợt thứ hai chỉ trong một tuần lễ.Matxcơva nói rằng đã bắn hạ được 104 drone tại 9 vùng khác nhau, và hôm 24/01 là 120 drone. Quân đội Ukraina khẳng định có 4 drone đánh trúng một nhà máy lọc dầu của tập đoàn Lukoil cách biên giới 700 km, lớn thứ tư ở Nga, mỗi năm sản xuất 15 triệu tấn dầu. Như vậy Kiev đánh vào túi tiền của Kremlin, vào cỗ máy chiến tranh, trong lúc Nga đang gặp khó khăn kinh tế thấy rõ. 👇👇👇
.png "Sex :vozvn (41):"){kind=icon}
