Live Trong lúc Donald Trump gây xáo trộn mọi nơi, Trung Quốc lẳng lặng dấn thêm nước cờ

Trong lúc Donald Trump gây xáo trộn mọi nơi, Trung Quốc lẳng lặng dấn thêm nước cờ​

Các chính sách của tân tổng thống Mỹ làm rúng động cả trong lẫn ngoài nước, Trung Quốc cạnh tranh gay gắt với Hoa Kỳ về trí thông minh nhân tạo và tại châu Mỹ la-tinh, tình hình Ukraina và Syria là những chủ đề đáng chú ý trên báo Pháp ngày 30/01/2025.

Đăng ngày: 31/01/2025 - 10:48

Một container đang được cẩu lên tại cảng Chancay do Trung Quốc xây dựng tại Pêru, ngày 29/10/2024.
Một container đang được cẩu lên tại cảng Chancay do Trung Quốc xây dựng tại Pêru, ngày 29/10/2024. AP - Guadalupe Pardo

Ông Trump tạo khủng hoảng trong bộ máy chính quyền

Les Echos cho rằng ông Donald Trump đang nỗ lực khống chế bộ máy chính quyền, nhật báo thiên tả Libération nói về « Sự thanh trừng của một Donald Trump độc đoán thích trả thù ». Sa thải, hủy bỏ các chương trình « woke », trắc nghiệm sự trung thành : tổng thống Mỹ thực hiện kế hoạch cứng rắn Project 2025.

Trong thư điện tử gởi cho 2 triệu công chức liên bang, Nhà Trắng ra hạn định đến ngày 06/02 để chấp nhận đề nghị từ nhiệm, và lương vẫn được trả cho đến cuối tháng Chín ; nhấn mạnh đến sự trung thành, đáng tin cậy để được lưu giữ. Các quân nhân, nhân viên cơ quan di trú và bưu điện không nằm trong chương trình này. Stephen Miller, phó văn phòng tổng thống cho rằng « đại đa số công chức liên bang là cực tả, hoặc tả » trong khi « dân Mỹ đã bỏ phiếu cho một sự thay đổi hoàn toàn ». Liên đoàn công chức Mỹ (AFGE) kêu gọi không nên quyết định vội vã trước khi có thêm thông tin, nêu ra nguy cơ hỗn loạn xã hội.




Hôm thứ Hai, khoảng 60 viên chức của USAID đã bị tạm ngưng hoạt động « cho đến khi có lệnh mới ». Cơ quan này quản lý ngân sách 22 tỉ đô la dự án viện trợ quốc tế về y tế, di dân, chống nghèo đói. Cùng ngày, mười mấy biện lý và các nhân viên bộ Tư Pháp liên quan đến hai cuộc điều tra về Donald Trump bị sa thải. Các thanh tra của hơn chục cơ quan liên bang, từ nhà ở đến năng lượng, bị sa thải hôm thứ Sáu 24/01. Dù khi tranh cử vẫn giữ khoảng cách, Donald Trump thực hiện đúng như các khuyến cáo của Project 2025 do think tank bảo thủ Heritage Foundation đưa ra.

Trong cuộc « săn lùng phù thủy », ông Trump hủy bỏ biện pháp an ninh cho một số nhân vật đã chống đối lại mình, như cựu ngoại trưởng Mike Pompeo, đặc phái viên về Iran Brian Hook, cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton. Cả ba đều bị dọa giết từ sau vụ ám sát tướng Qassem Soleimani, nhưng không còn được mật vụ bảo vệ. Tối thứ Ba, đến lượt đại tướng về hưu Mark Milley cùng chung số phận, bên cạnh đó vị tướng năm sao còn bị điều tra và có thể bị hạ cấp bậc xuống trung tướng. Dù đã được ông Joe Biden ân xá để dự phòng nên không thể đưa ra tòa án quân sự, cựu tổng tham mưu trưởng quân đội Hoa Kỳ vẫn phải trả giá vì đã chỉ trích ông Trump trong vụ đồi Capitol. Ngay từ ngày đầu tiên quay lại Nhà Trắng, Donald Trump đã cho gỡ chân dung của vị đại tướng treo ở các hành lang Lầu Năm Góc.

Cắt viện trợ : Suýt nữa quân thánh chiến IS được tháo cũi sổ lồng

Chỉ thị do Văn phòng quản trị và ngân sách (OMB) trực thuộc tổng thống đưa ra đã gây rối loạn nơi các cơ quan, dù một thẩm phán liên bang quyết định cho ngưng áp dụng, nhưng đã gây tác hại. Nền tảng Medicaid trợ giúp y tế cho người nghèo ngưng hoạt động hôm thứ Ba, đe dọa đến việc phân phát thực phẩm cho người già và hỗ trợ cựu chiến binh, nên Nhà Trắng hôm thứ Tư phải thối lui.

Theo « Politico », thảm họa đã tránh được trong đường tơ kẽ tóc tại Syria, sau loan báo ngưng mọi viện trợ quốc tế. Quản giáo của các trại đang giam giữ 10.000 chiến binh tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo và gia đình họ, cho đến nay được trả lương từ viện trợ Mỹ, chuẩn bị rút đi. Lực lượng Kurdistan can thiệp kịp thời để tránh các tay súng khủng bố vượt ngục, trong khi chờ đợi bộ ngoại giao Mỹ chuyển tiền khẩn cấp. Một nhân viên liên bang nói với tờ báo, sự kiện này cho thấy ê-kíp mới chẳng hề ý thức được hậu quả. Nay thì bộ ngoại giao đã miễn áp dụng cho các chương trình nhân đạo, nhưng không đưa ra danh sách cụ thể. Chỉ thị của OMB bị chỉ trích về tự do ngôn luận và lạm dụng quyền lực tổng thống.

« Thời điểm Sputnik » hay « thời điểm DeepSeek » ?

Về cuộc chạy đua công nghệ cao, Le Monde nhận định ngược với « thời điểm Sputnik » năm 1957, sẽ không có « thời điểm DeepSeek » cho Hoa Kỳ. Vừa qua, ứng dụng trí thông minh nhân tạo (AI) do một công ty ở Hàng Châu tung ra đã làm đảo lộn mô hình kinh tế của các đối thủ, gây hoài nghi về ưu thế công nghệ của Mỹ. Nói tóm tắt, DeepSeek hoạt động cũng tốt như ChatGPT, nhưng tiêu thụ ít nguồn lực hơn, đặc biệt là năng lượng ; và không cần đến những con chip bán dẫn tân tiến nhất.

Tại Wall Street, cổ phiếu các tập đoàn kỹ thuật số đều bị sụt giá - tờ Wall Street Journal gọi là « biển máu ». Sam Altman, ông chủ OpenAI nhìn nhận những bước đầu tiên của DeepSeek là « ấn tượng », còn tổng thống Donald Trump nói thẳng đây là một sự cảnh báo. DeepSeek nói rằng chỉ tiêu tốn có 5,6 triệu đô la, còn dự án Stargate của Mỹ đến 500 tỉ đô la ! Nhưng câu hỏi thực sự không phải là công nghệ.

Nhìn lại lịch sử, Sputnik, vệ tinh đầu tiên của Liên Xô được phóng đi ngày 04/10/1957 khiến Washington bàng hoàng. Tổng thống Dwight Eisenhower cho thành lập NASA vào năm sau, tung ra chương trình Mercury với những phi thuyền có phi hành gia, tăng gấp 5 lần ngân sách National Science Foundation, lập cố vấn khoa học bên cạnh tổng thống. « Thời điểm Sputnik » đặt cơ sở cho nhiều thập niên thống trị về khoa học và công nghệ của Hoa Kỳ. Thế nhưng những thập niên gần đây, nước Mỹ không có « Thời điểm Sputnik » nào.

Vì sao Hoa Kỳ không phản ứng một cách quyết đoán tương tự sau cú sốc ngày 11 tháng Chín ? Giáo sư Sean Kay, đại học Ohio Wesleyan cho rằng đó là do sự phân cực của chính trường Mỹ, khoa học bị coi là thứ yếu. Ông Trump còn muốn cắt xén ngân sách liên bang, bỏ bộ giáo dục, hoài nghi khoa học. Thế nên không có « thời điểm DeepSeek », trừ phi Trung Quốc lắng nghe một giáo sư ở Phục Đán, được South China Morning Post dẫn lời : Trung Quốc sẽ thành công nếu chỉnh đốn lại mô hình nhà nước, tránh áp đặt từ trên cao.

Trung Quốc đầu tư lớn vào siêu cảng Chancay ở Pêru

Trung Quốc còn cạnh tranh ngay tại châu Mỹ la-tinh, sân sau của Hoa Kỳ. Tập Cận Bình vừa khai trương cảng khổng lồ Chancay ở Pêru, nhằm rút ngắn con đường hàng hải với châu Á, trong khuôn khổ Con đường tơ lụa mới. Trong bài điều tra, Les Echos nhận định, chẳng ai biết đến cái tên Chancay, nhưng theo bộ trưởng giao thông và thông tin Pêru, Raul Pérez-Reyes, ngôi làng 57.000 dân nằm bên bờ Thái Bình Dương sẽ trở thành « Singapore của châu Mỹ la-tinh ».

Nằm cách thủ đô Lima 70 kilomet, ngôi làng nồng nặc mùi cá tươi với những căn nhà gạch chẳng có gì thu hút, nhưng các khách sạn đầy khách từ Hoa lục. Đó là vì năm 2016 Trung Quốc đã chọn nơi đây để xây dựng một « siêu cảng » nhờ vị trí địa lý thuận lợi và độ sâu có nơi đến 18 mét.

Cảng trung tâm này được đầu tư 3,5 tỉ đô la trong đó tập đoàn Trung Quốc Cosco Shipping nắm 60 %. Rộng đến 141 hecta, Chancay có 15 âu tàu có thể đón các tàu chở 24.000 container. Thị trưởng Chancay, Juan Alvarez Andrade, khoe rằng nhờ cảng này Pêru có thể nhanh chóng kết nối với Trung Quốc và sau đó là Ấn Độ, một thị trương 4 tỉ dân. Dự án tạo ra 7.500 việc làm, doanh thu 4,5 tỉ đô la một năm, bằng 1,8 % GDP cả nước.

Bắc Kinh muốn giành ưu thế thương mại hay quân sự tại châu Mỹ la-tinh ?

Các nước láng giềng lo lắng vì con đường hàng hải truyền thống sẽ thay đổi hoàn toàn. Cosco Shipping loan báo chi phí sẽ rẻ hơn các cảng khác 10 %. Chilê có 4.200 kilomet bờ biển với nhiều cảng quốc tế, nhưng lời hứa rút ngắn 10 ngày hải hành mang lại lợi thế lớn cho Chancay. Tuy nhiên theo nhà nghiên cứu Pamela Arostica Fernandez, không chỉ có vậy, mà siêu cảng này nằm trong Con đường tơ lụa mới, sẽ giúp Trung Quốc khẳng định vị thế tại châu Mỹ la-tinh.

Trong 20 năm qua, Bắc Kinh đã trở thành đối tác thương mại hàng đầu của nhiều nước tại châu lục nằm sát bên kẻ thù Mỹ. Laura Richardson, bộ chỉ huy miền nam của quân đội Mỹ nhận định người Hoa đến « với những bao tiền lớn », nhưng ảnh hưởng Trung Quốc cho thấy « dân chủ đang bị tấn công ». Tháng Tư năm ngoái, Hoa Kỳ đã thuyết phục được Achentina từ chối một dự án cảng của Bắc Kinh để hợp tác xây cảng với Mỹ.

Sau khi ông Donald Trump đắc cử, Mauricio Claver-Carone, cố vấn tân tổng thống loan báo tất cả hàng hóa qua cảng Chancay và các cảng do Trung Quốc kiểm soát sẽ bị đánh thuế 60 % giống như hàng từ Trung Quốc, nhằm chống việc đội lốt hàng nước khác để né thuế. Bên cạnh thương mại, theo Laura Richardson, Chancay còn là cảng lưỡng dụng. Vì là cảng nước sâu, hải quân Trung Quốc có thể sử dụng trong trường hợp xung đột. Ecuador, quốc gia có 1.529 kilomet biên giới với Pêru đang lo lắng về an ninh dự định sửa đổi Hiến Pháp để cho phép nước ngoài đặt căn cứ quân sự - một cơ hội mà Hoa Kỳ không thể bỏ qua.

Tấn công chiều sâu, Ukraina muốn đánh vào túi tiền của Nga

Liên quan đến chiến sự Ukraina, La Croix giải thích « Vì sao Kiev tấn công vào sâu trong lãnh thổ Nga ». Kiev đã tung ra một trong những cuộc tấn công bằng drone lớn nhất vào hạ tầng cơ sở năng lượng và quân sự của Nga trong đêm thứ Ba và thứ Tư, đây là đợt thứ hai chỉ trong một tuần lễ.

Matxcơva nói rằng đã bắn hạ được 104 drone tại 9 vùng khác nhau, và hôm 24/01 là 120 drone. Quân đội Ukraina khẳng định có 4 drone đánh trúng một nhà máy lọc dầu của tập đoàn Lukoil cách biên giới 700 km, lớn thứ tư ở Nga, mỗi năm sản xuất 15 triệu tấn dầu. Như vậy Kiev đánh vào túi tiền của Kremlin, vào cỗ máy chiến tranh, trong lúc Nga đang gặp khó khăn kinh tế thấy rõ. 👇👇👇
 
Một lần nữa Ukraina chứng tỏ nỗ lực sản xuất drone tự sát hoạt động tầm xa. Từ một năm qua, loại vũ khí này giúp Kiev tấn công các mục tiêu cách xa hơn 1.000 km, không cần sự cho phép sử dụng hỏa tiễn của Pháp, Anh, Mỹ. Tuy nhiên không biết được các vụ tập kích này có được sự hỗ trợ của tình báo phương Tây ở mức nào.

Bỏ trừng phạt Syria : Chuyện không đơn giản

Tại Trung Đông, theo Le Monde việc Liên Hiệp Châu Âu hôm 27/01 quyết định dỡ bỏ dần các biện pháp trừng phạt với Syria là điều cần thiết, để nước này có thể đạt được một chế độ dân chủ sau thời gian dài chịu đựng sự cai trị của Bachar Al Assad. Hơn một tháng sau khi lật đổ nhà độc tài, chính quyền mới Syria cố gắng chứng tỏ khả năng điều hành, đưa ra các cam kết về tôn trọng nhân quyền và quyền của các nhóm thiểu số.

Trường hợp Syria cho thấy sự phức tạp khi muốn ra khỏi chế độ trừng phạt quốc tế, vì phải có sự phối hợp của tất cả các nhân tố. Nỗ lực của châu Âu không mấy hiệu quả nếu Hoa Kỳ không có hành động tương tự với loạt biện pháp do đạo luật Caesar Syria Civilian Protection Act áp đặt năm 2019. Bị bất ngờ trước sự sụp đổ nhanh chóng của chế độ Bachar Al Assad, tân chính quyền Mỹ vẫn chưa có chính sách rõ ràng.

Hayat Tahrir Al-Cham, lực lượng chính trong chính quyền mới ở Syria có tên trong danh sách các tổ chức khủng bố, cũng là một khó khăn khác. Việc này gây trở ngại cho mọi dạng thức hợp tác hay thực hiện chương trình viện trợ, vì bị coi là « tài trợ khủng bố », tuy nhiều lãnh đạo ngoại giao phương Tây đã đến thăm Damas. Trong khi đây là vấn đề khẩn cấp : Từ khi Assad chạy trốn, Damas không còn nguồn dầu lửa nhờ làm chư hầu cho Iran. Nếu chính quyền mới không cải thiện được cuộc sống người dân sẽ tạo bất bình, quá trình chuyển đổi ôn hòa khó thể thực hiện
 
Sửa lần cuối:
Nghỉ ăn tết đã bạn ôiiii.
Bộ máy nhân sự cấp dưới ngài Trump vẫn chưa bầu bán xong.
Việc đâu tiên người ta quan tâm là đối nội trước
 
Tao ko thích Trump có nghĩa là ngược lại à, ngu như con bò 🤣
mày ko thích trump và trump thắng cuộc, chung quy lại vẫn là thằng thua cuộc thôi :look_down:

cay ko con chó? giờ nó có quyền còn mày thì ngồi sủa
 
mấy hôm nay máy bay rơi mà đọc X cười ẻ. trump đổ lỗi cho Biden và chính sách tuyển dụng đa dạng hoá chủng tộc, mầu da, giới tính. trong khi còn chưa biết nguyên nhân chính xác. sáng nay lại rơi cái nữa mà trump bỏ mẹ đi nghỉ ở Florida đéo quan tâm. mới mấy hôm trước thì Trump sa thải cả đống nhân sự ở uỷ ban an toàn hàng không mỹ. vẫn còn nhiều trumpet ở phong trào Maga tin vào cái thuyết âm mưu củ trump. nhưng truyền thông chính thống và bọn trí thức Mỹ nó bắt đầu tấn công trump ác liệt. Trong khi đó elon musk còn mải mê tìm cách bào chữa vụ chào kiểu phát xít. chính trường Mỹ thành gánh xiếc mẹ rồi. 🤣 đợi hết 1 năm chắc nhiều trò vui.
 
mày ko thích trump và trump thắng cuộc, chung quy lại vẫn là thằng thua cuộc thôi :look_down:

cay ko con chó? giờ nó có quyền còn mày thì ngồi sủa
ngu lắm. thắng cuộc chưa chắc đã ngồi dc ghế đó lâu con ạ. ko khéo còn thân bại danh liệt. mày đọc lại vụ bê bối watergate khiến Nixon từ chức đi. tình hình hiện tại với Trump có thể còn tệ hơn nữa
 
mấy hôm nay máy bay rơi mà đọc X cười ẻ. trump đổ lỗi cho Biden và chính sách tuyển dụng đa dạng hoá chủng tộc, mầu da, giới tính. trong khi còn chưa biết nguyên nhân chính xác. sáng nay lại rơi cái nữa mà trump bỏ mẹ đi nghỉ ở Florida đéo quan tâm. mới mấy hôm trước thì Trump sa thải cả đống nhân sự ở uỷ ban an toàn hàng không mỹ. vẫn còn nhiều trumpet ở phong trào Maga tin vào cái thuyết âm mưu củ trump. nhưng truyền thông chính thống và bọn trí thức Mỹ nó bắt đầu tấn công trump ác liệt. Trong khi đó elon musk còn mải mê tìm cách bào chữa vụ chào kiểu phát xít. chính trường Mỹ thành gánh xiếc mẹ rồi. 🤣 đợi hết 1 năm chắc nhiều trò vui.
Mất mùa là bởi thiên tai, được mùa là bởi thiên tài Trump ta 🤣
 
ngu lắm. thắng cuộc chưa chắc đã ngồi dc ghế đó lâu con ạ. ko khéo còn thân bại danh liệt. mày đọc lại vụ bê bối watergate khiến Nixon từ chức đi. tình hình hiện tại với Trump có thể còn tệ hơn nữa
=)) địt con bà già mày nói như người ấy nhỉ =)) ít nhất nó đã ngồi ghế đấy 1 nhiệm kỳ rồi, và làm được cái việc mà chỉ duy nhất 1 tổng thống từ thế kỷ 19 từng làm được đó là đắc cử 2 nhiệm kỳ ko liên tiếp. có tệ hơn hay ko tao đéo biết nhưng ít nhất những gì nó làm được đã là cú sút vào mõm tất cả những con chó chạy theo cắn nó từ năm 2020 đến giờ =)) thế đã là chiến thắng rồi, cần Lồn gì phải nói nhiều.
 
Nó thắng thì nó được lợi chứ mày bú hít được gì từ thằng thần kinh đó 🤣🤣🤣 ngu như con bò
tao được bú gì tao lại phải báo cáo với mày à? ít nhất cái bây giờ tao chia sẻ cho mày được là tao hàng ngày lên xàm cười vào mặt lũ súc vật chúng mày =)) địt con mẹ mày thằng thất bại
 
cái thứ súc vật thua cuộc nhà mày đang học đòi cái gì thế? kamala nhà mày chui ở cái lỗ nào rồi mày biết ko?
Để bọn thua cuộc làm content đi bạng🤣, thắng làm tổng thống thua cuộc làm content dễ hiểu mà, còn mình ăn tết vui gấp 3 năm ngoái hahhaaha
 
=)) địt con bà già mày nói như người ấy nhỉ =)) ít nhất nó đã ngồi ghế đấy 1 nhiệm kỳ rồi, và làm được cái việc mà chỉ duy nhất 1 tổng thống từ thế kỷ 19 từng làm được đó là đắc cử 2 nhiệm kỳ ko liên tiếp. có tệ hơn hay ko tao đéo biết nhưng ít nhất những gì nó làm được đã là cú sút vào mõm tất cả những con chó chạy theo cắn nó từ năm 2020 đến giờ =)) thế đã là chiến thắng rồi, cần lồn gì phải nói nhiều.
đắc cử hai nhiệm kì liên tiếp thì có cái đéo gì hay ho mà tự hào. hai lần thắng đều là thắng đàn bà. dân Mỹ nó vẫn còn ngại chuyện lãnh đạo nữ. chứ chỉ cần một con cặc nhét vào mồm trump là nó thua ngay. loại tinh trung khuyết tật như mày hiểu thấy đéo nào đc. =)). Để trump lên xong rồi đấu tố nó, thế mới vui. xong nhiệm kì một mà trump đã dính án địt đỹ trả tiền bịt mồm. thế thì sau nhiệm kì hai, phải dính án cỡ nào mới đủ ?=)) thằng con hoang như mày làm sao mà đủ nơ ron thần kinh mà hiểu
 

Có thể bạn quan tâm

Top