Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Ông Trump muốn thành viên NATO chi 5% GDP cho ngân sách quốc phòng, yêu cầu khó đáp ứng khi nhiều quốc gia còn chưa thực hiện được mục tiêu 2%.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump hôm 7/1 nói rằng mỗi nước thành viên NATO nên tăng ngân sách quốc phòng lên mức 5% GDP, thay vì 2% như quy định của liên minh hiện nay. Mức tăng từ 2% lên 5% đồng nghĩa mỗi quốc gia NATO sẽ phải tăng chi tiêu quân sự thêm 150% so với hiện nay.
Đây không phải lần đầu ông Trump đề cập vấn đề tăng ngân sách quốc phòng của các nước thành viên NATO. Ngay từ nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, ông đã nhiều lần phàn nàn về mức chi tiêu quân sự được cho là quá thấp của nhiều quốc gia trong liên minh.
Giới quan sát nhận định đây là động thái khởi đầu chiến dịch gây sức ép của Tổng thống đắc cử Mỹ, buộc các đồng minh phải làm nhiều hơn nữa trong chi tiêu cho quốc phòng.
"Thật khó tưởng tượng khả năng các đồng minh trong NATO đạt mức chi tiêu quân sự tương đương 5% GDP, ít nhất là trong tương lai gần. Đây là một phần chính sách ngoại giao cứng rắn của chính quyền ông Trump về chia sẻ gánh nặng quốc phòng", Ian Lesser, thành viên tổ chức nghiên cứu Quỹ German Marshall ở Bỉ, nêu quan điểm.
Xem toàn màn hình
Tổng thống đắc cử Trump trong cuộc họp báo ở bang Florida ngày 7/1. Ảnh: AP
Các nước NATO đã chạy đua tăng ngân sách quốc phòng kể từ khi Nga phát động chiến dịch tại Ukraine. Năm 2023, mục tiêu 2% GDP dành cho ngân sách quốc phòng trở thành yêu cầu cơ bản với mỗi nước thành viên NATO.
Theo đánh giá gần nhất của NATO, 23 trong 32 thành viên của khối sẽ đạt mục tiêu chi 2% GDP cho ngân sách quốc phòng trong năm 2024, so với chỉ 3 nước làm được điều này hồi năm 2014.
Trong số này, Ba Lan là quốc gia dẫn đầu với mức chi tương đương 4,12% GDP. Mỹ và Anh đang đầu tư lần lượt 3,38% và 2,3% GDP cho quốc phòng, trong khi Pháp và Đức chỉ vừa đủ vượt qua ngưỡng 2%. Tây Ban Nha là nước có mức chi tiêu quân sự thấp nhất liên minh với 1,28% GPD.
Xét theo quy mô nền kinh tế, chi tiêu quốc phòng của Mỹ chiếm hơn 60% tổng ngân sách đóng góp cho NATO. Điều này khiến ông Trump không hài lòng, cho rằng các nước thành viên đang hưởng lợi từ sự hào phóng của Mỹ. "Châu Âu chỉ bỏ ra số tiền rất nhỏ so với chúng ta. Vì sao Mỹ phải chi nhiều hơn châu Âu hàng tỷ USD?", ông nói hôm 7/1.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump hôm 7/1 nói rằng mỗi nước thành viên NATO nên tăng ngân sách quốc phòng lên mức 5% GDP, thay vì 2% như quy định của liên minh hiện nay. Mức tăng từ 2% lên 5% đồng nghĩa mỗi quốc gia NATO sẽ phải tăng chi tiêu quân sự thêm 150% so với hiện nay.
Đây không phải lần đầu ông Trump đề cập vấn đề tăng ngân sách quốc phòng của các nước thành viên NATO. Ngay từ nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, ông đã nhiều lần phàn nàn về mức chi tiêu quân sự được cho là quá thấp của nhiều quốc gia trong liên minh.
Giới quan sát nhận định đây là động thái khởi đầu chiến dịch gây sức ép của Tổng thống đắc cử Mỹ, buộc các đồng minh phải làm nhiều hơn nữa trong chi tiêu cho quốc phòng.
"Thật khó tưởng tượng khả năng các đồng minh trong NATO đạt mức chi tiêu quân sự tương đương 5% GDP, ít nhất là trong tương lai gần. Đây là một phần chính sách ngoại giao cứng rắn của chính quyền ông Trump về chia sẻ gánh nặng quốc phòng", Ian Lesser, thành viên tổ chức nghiên cứu Quỹ German Marshall ở Bỉ, nêu quan điểm.
Tổng thống đắc cử Trump trong cuộc họp báo ở bang Florida ngày 7/1. Ảnh: AP
Các nước NATO đã chạy đua tăng ngân sách quốc phòng kể từ khi Nga phát động chiến dịch tại Ukraine. Năm 2023, mục tiêu 2% GDP dành cho ngân sách quốc phòng trở thành yêu cầu cơ bản với mỗi nước thành viên NATO.
Theo đánh giá gần nhất của NATO, 23 trong 32 thành viên của khối sẽ đạt mục tiêu chi 2% GDP cho ngân sách quốc phòng trong năm 2024, so với chỉ 3 nước làm được điều này hồi năm 2014.
Trong số này, Ba Lan là quốc gia dẫn đầu với mức chi tương đương 4,12% GDP. Mỹ và Anh đang đầu tư lần lượt 3,38% và 2,3% GDP cho quốc phòng, trong khi Pháp và Đức chỉ vừa đủ vượt qua ngưỡng 2%. Tây Ban Nha là nước có mức chi tiêu quân sự thấp nhất liên minh với 1,28% GPD.
Xét theo quy mô nền kinh tế, chi tiêu quốc phòng của Mỹ chiếm hơn 60% tổng ngân sách đóng góp cho NATO. Điều này khiến ông Trump không hài lòng, cho rằng các nước thành viên đang hưởng lợi từ sự hào phóng của Mỹ. "Châu Âu chỉ bỏ ra số tiền rất nhỏ so với chúng ta. Vì sao Mỹ phải chi nhiều hơn châu Âu hàng tỷ USD?", ông nói hôm 7/1.
