Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng bây giờ Mỹ có trách nhiệm thuyết phục Nga
12 tháng 3 2025
Ukraine tuyên bố sẵn sàng chấp nhận lệnh ngừng bắn 30 ngày ngay lập tức với Nga theo đề xuất của Mỹ, một ngày sau cuộc đàm phán giữa Washington và Kyiv tại Ả Rập Xê Út.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết ông sẽ trình đề xuất này lên Nga và nhấn mạnh rằng "quyết định giờ nằm trong tay họ".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng bây giờ Mỹ có trách nhiệm thuyết phục Nga chấp nhận đề xuất "tích cực" này.
Cuộc đàm phán hôm 10/3 tại thành phố Jeddah ở Ả Rập Xê Út là cuộc gặp đầu tiên giữa Mỹ và Ukraine sau màn tranh cãi nảy lửa giữa ông Zelensky, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó Tổng thống Mỹ JD Vance tại Phòng Bầu dục vào hôm 28/2.
Sau đó, tại Washington, ông Trump tuyên bố sẵn sàng mời ông Zelensky trở lại Nhà Trắng.
Đề xuất ngừng bắn nói gì?
Trong một tuyên bố chung, Mỹ cho biết sẽ ngay lập tức tiếp tục chia sẻ thông tin tình báo và viện trợ an ninh cho Ukraine, các hoạt động Washington đã đình chỉ sau cuộc gặp chưa từng có tiền lệ nói trên."Cả hai đoàn đàm phán đều đồng ý chỉ định đội ngũ thương lượng của mình và ngay lập tức bắt đầu đàm phán hướng tới một nền hòa bình bền vững đảm bảo được an ninh lâu dài cho Ukraine," tuyên bố chung Mỹ - Ukraine nêu rõ.
Phát biểu tại cuộc họp báo ở Jeddah vào tối 12/3, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio bày tỏ hy vọng Nga sẽ chấp nhận đề xuất này.
Ukraine đã "sẵn sàng ngừng bắn và bắt đầu đàm phán," ông Rubio nói, đồng thời nhấn mạnh nếu Nga từ chối đề nghị này, "không may là chúng ta sẽ nhìn ra đâu là thứ cản trở hòa bình."
"Hôm nay, chúng tôi đã đưa ra một đề xuất mà phía Ukraine chấp nhận – đó là chấp nhận lệnh ngừng bắn và ngay lập tức khởi động các cuộc đàm phán," ông Rubio nói.
"Giờ chúng tôi sẽ đưa đề xuất này tới Nga và hy vọng họ sẽ chấp nhận hòa bình. Quyết định giờ nằm trong tay họ," ông nhấn mạnh.
Đề xuất ngừng bắn 30 ngày này vượt xa kế hoạch trước đó của ông Zelensky, vốn chỉ kêu gọi một lệnh ngừng bắn cục bộ trên biển và trên không.
Nguồn hình ảnh,Reuters
Chụp lại hình ảnh,Động thái mới này do Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio công bố sau cuộc đàm phán hòa bình giữa Mỹ và Ukraine tại Ả Rập Xê Út
Cảm ơn
Tổng thống Ukraine đã gửi lời cảm ơn tới ông Trump vì "tính xây dựng" của cuộc đàm phán tại Jeddah.Trong một thông điệp video, ông Zelensky nói rằng Nga phải "thể hiện rõ ý định – hoặc là dừng chiến tranh, hoặc là tiếp tục."
"Đã đến lúc cho sự thật toàn vẹn," ông Zelensky nói thêm.
Moscow vẫn chưa đưa ra phản hồi.
Trước đó vào ngày 11/3, Điện Kremlin cho biết sẽ đưa ra tuyên bố sau khi Washington thông báo cho họ về kết quả cuộc đàm phán.
Nga đã mở cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2/2022. Nga hiện đang kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine.
Tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng ông sẽ điện đàm với Tổng thống Putin, người mà "hy vọng" sẽ chấp nhận đề xuất này.
"Phải hai người mới nhảy tango được," ông Trump nói, đồng thời bày tỏ hi vọng rằng thỏa thuận sẽ đạt được trong vài ngày tới.
"Ngày mai, chúng tôi sẽ có một cuộc họp quan trọng với Nga, và những cuộc trao đổi tuyệt vời sẽ diễn ra.''
Ông Trump cũng cho biết sẵn sàng mời ông Zelensky quay lại Washington.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói rằng Moscow không loại trừ khả năng đàm phán với các đại diện của Mỹ trong vài ngày tới, theo hãng thông tấn nhà nước Nga Tass.
Khi được một phóng viên hỏi liệu mối quan hệ giữa ông Trump và ông Zelensky có "trở lại đúng hướng" hay không, Ngoại trưởng Rubio đáp rằng điều quan trọng hơn là "hòa bình" có quay lại hay không.
"Đây không phải là Mean Girls, cũng không phải một tập phim truyền hình," ông nói, nhắc đến tên một bộ phim Mỹ kinh điển về sự đấu đá giữa các nữ sinh trung học.
"Sẽ có những người chết cho cuộc chiến này vào hôm nay, hôm qua cũng đã có người chết– và đáng buồn thay, nếu không có lệnh ngừng bắn, ngày mai vẫn sẽ có người chết."
Cuộc gặp giữa phái đoàn Mỹ và Ukraine diễn ra ngay sau khi các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (drone) trong đêm đã khiến ít nhất ba người ở Moscow và khu vực lân cận đã thiệt mạng - điều mà Nga cho rằng là bằng chứng cho thấy Ukraine đã bác bỏ con đường ngoại giao để kết thúc chiến tranh.
Chụp lại video,Tranh luận nảy lửa giữa ông Trump và ông Zelensky tại Nhà Trắng
Áp lực cho Nga
Như Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã nói: "Quyết định giờ nằm trong tay Nga." Đây là một thời khắc quan trọng.Tuyên bố chung giữa Mỹ và Ukraine chứa đựng nhiều điểm đáng chú ý, nhưng có lẽ không điều nào quan trọng hơn thông tin này: "Mỹ sẽ nói với Nga rằng sự đáp lại của Nga chính là chìa khóa dẫn tới hòa bình."
Trong những tuần gần đây, chúng ta đã nghe nhiều về những kỳ vọng ông Trump dành cho Ukraine và những công cụ mạnh tay Nhà Trắng sử dụng để buộc Kyiv làm theo ý mình.
Giờ đây, dường như đây là lúc các ý định của Nga ở Ukraine sẽ bị thách thức một cách công khai.
Mối quan hệ giữa ông Trump và ông Putin đến nay vẫn đầy mơ hồ, chưa có dấu hiệu rõ ràng nào cho thấy ông Putin chịu áp lực tương xứng với những gì đang đặt lên vai ông Zelensky.
Tuyên bố chung hôm 11/3 giữa Mỹ và Ukraine không đồng nghĩa với việc ông Trump đã bất ngờ thay đổi thái độ với ông Zelensky.
Mối quan hệ giữa hai người vốn đầy trắc trở, khởi nguồn từ những ngờ vực lâu năm.
Tuy nhiên, sự bất hòa xuất hiện sau cuộc chạm trán đầy căng thẳng tại Phòng Bầu dục 11 ngày trước có thể đã bắt đầu biến mất khi tiến trình kiến tạo hòa bình thực sự được khởi động.
Với việc Mỹ ngay lập tức nối lại hoạt động chia sẻ tình báo và hỗ trợ an ninh cho Ukraine chỉ sau vài ngày bị đình chỉ, Nga có thể là bên đang chịu áp lực.
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Hiện chưa có dấu hiệu rõ ràng nào cho thấy ông Putin chịu áp lực tương xứng với những gì đang đặt lên vai ông Zelensky.
Mọi thứ vẫn còn ở giai đoạn đầu, với hàng loạt điều khoản chi tiết cần được đồng thuận trong các vòng đàm phán tiếp theo.
Tuyên bố chung đề cập đến "các chi tiết thực chất" liên quan đến việc chấm dứt chiến tranh một cách lâu dài cũng như những đảm bảo mà Ukraine có thể kỳ vọng "để bảo đảm an ninh và thịnh vượng dài hạn".
Tuy nhiên, cách diễn đạt trong đoạn cuối của tuyên bố phản ánh quan điểm của Washington rằng an ninh và thịnh vượng có thể đạt được thông qua việc ký kết thỏa thuận về khoáng sản chiến lược – điều đã được thảo luận nhiều – thay vì những đảm bảo quân sự cụ thể mà Kyiv mong muốn.
Tuyên bố cũng cho biết ông Zelensky và ông Trump đã đồng ý xúc tiến một thỏa thuận "càng sớm càng tốt".
Câu hỏi đặt ra là một thỏa thuận thuần túy mang tính thương mại có thể ngăn chặn hành động thù địch từ Nga trong tương lai như thế nào. Đây là điều vẫn cần làm rõ.
Ngoài ra, tuyên bố cho biết phái đoàn Ukraine đã tái khẳng định rằng các đối tác châu Âu phải tham gia vào tiến trình hòa bình, nhưng không cho thấy rõ được cách Washington đánh giá vai trò của châu Âu trong tiến trình này.
Cuộc họp tại Ả Rập Xê Út như "nút khởi động lại" sau những ngày biến động gần đây. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là Mỹ và Ukraine đã hoàn toàn nhất trí về lộ trình phía trước.
Nếu Tổng thống Zelensky từng có bất kỳ nghi ngờ nào, thì giờ đây ông đã hiểu rằng mình đang phải làm việc với một tổng thống Mỹ thất thường và khó đoán - người mà không thực sự để tâm tới các mối quan hệ trung thành Mỹ đã xây dựng với nhiều đối tác trong quá khứ hay các chuẩn mực ngoại giao truyền thống.
Ông Zelensky có lẽ sẽ làm tất cả để giữ áp lực trên vai ông Putin, nhưng cũng hiểu rõ rằng gánh nặng đó có thể quay lại với mình bất cứ lúc nào.
Thỏa thuận khoáng sản
Như đã nói ở trên, ông Trump và ông Zelensky đã nhất trí hoàn tất thỏa thuận về khoáng sản chiến lược "càng sớm càng tốt".Ukraine đã đề xuất cho phép Mỹ tiếp cận trữ lượng khoáng sản đất hiếm của nước này để đổi lấy các đảm bảo an ninh từ Washington – nhưng kế hoạch này đã bị đình trệ do căng thẳng trong nội bộ Nhà Trắng.
Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết thỏa thuận này không phải là chủ đề chính trong cuộc đàm phán hôm 11/3, mà đã được Bộ Tài chính hai nước thảo luận trước đó.
Trong phái đoàn Mỹ tới Jeddah, có Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz và Đặc phái viên Trung Đông Steve Witkoff.
Theo một nguồn tin am hiểu về kế hoạch chuyến thăm, ông Witkoff dự kiến sẽ đến Nga trong vài ngày tới, mặc dù điều này có thể thay đổi chóng vánh.
Việc Ukraine tái khẳng định châu Âu cần phải tham gia vào bất kỳ tiến trình hòa bình nào cũng đáng lưu ý.
Sự thay đổi trong cách tiếp cận của Mỹ đối với cuộc chiến – bao gồm việc loại châu Âu khỏi các cuộc đàm phán – đã khiến nhiều nhà lãnh đạo châu Âu phải tổ chức các cuộc họp khẩn trong những tuần gần đây.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết Liên minh châu Âu (EU) hoan nghênh "diễn biến tích cực" của cuộc đàm phán hôm 11/3.
Nhanh chóng chấm dứt chiến tranh ở Ukraine là một cam kết quan trọng ông Trump đã đưa ra.
Ông Trump đã gia tăng áp lực buộc ông Zelensky chấp nhận một lệnh ngừng bắn, nhưng không đưa ra những đảm bảo an ninh tức thời mà Ukraine từng yêu cầu.
Hôm 7/3, ông Trump đã đưa ra một lời đe dọa hiếm hoi về việc áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt đối với Nga nhằm thúc đẩy một thỏa thuận. Tính tới nay, Nga hiện đã chịu trừng phạt nặng nề từ Mỹ do cuộc chiến.
Ông Trump cho biết ông cân nhắc động thái trên do "Nga hiện đang giáng đòn mạnh mẽ vào Ukraine trên chiến trường".
Trong khi đó, giao tranh vẫn tiếp diễn vào ngày 11/3.
Ba người đàn ông ở Moscow và khu vực lân cận đã thiệt mạng trong cuộc tấn công bằng drone lớn nhất nhắm vào thủ đô của Nga kể từ khi cuộc chiến bùng nổ.
18 người khác, gồm ba trẻ em, bị thương, theo giới chức y tế Nga.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết 337 drone đã bị đánh chặn trên khắp lãnh thổ nước này, trong đó 91 chiếc bị bắn hạ tại khu vực Moscow.
Trong khi đó, phía Ukraine đưa tin rằng Nga đã thực hiện các cuộc tấn công bằng drone vào Kyiv và nhiều khu vực khác để đáp trả.
Không quân Ukraine tuyên bố đã bắn hạ 79 trong tổng số 126 drone mà Nga phóng, cùng với một tên lửa đạn đạo Iskander-M.
Hiện chưa rõ phía Ukraine có thương vong hay không.
