Thank You Trump! Thằng Hề lịch sử
Trong vài tuần gần đây, đã có những cuộc thảo luận sôi nổi ở châu Âu về việc liệu phía Mỹ có khả năng điều khiển từ xa hoặc thậm chí vô hiệu hóa máy bay chiến đấu F-35 thế hệ thứ năm được cung cấp cho các đồng minh NATO hay không.
Lo ngại này đã trở nên nghiêm trọng đến mức một số quốc gia đang cân nhắc từ chối đặt hàng máy bay mới từ Hoa Kỳ vì lo ngại mất quyền kiểm soát lực lượng vũ trang của mình nếu họ không tuân theo chính sách của Washington.
Vấn đề trên trở nên đặc biệt nghiêm trọng đối với Cộng hòa Séc và Đức, nơi các hợp đồng mua vũ khí, trang thiết bị quân sự từ Mỹ trị giá hàng tỷ đô la vừa được ký kết.
Bộ Quốc phòng Séc đã ký một thỏa thuận với Hoa Kỳ vào tháng 1 năm 2024 để mua 24 máy bay chiến đấu F-35 Lightning II với giá 6,6 tỷ đô la, đây là hợp đồng quân sự lớn nhất trong lịch sử nước này. Việc giao hàng sẽ bắt đầu vào năm 2031 và máy bay sẽ thay thế 14 chiếc JAS-39 Gripen thuê từ Thụy Điển.
Các bên liên quan đảm bảo rằng mọi việc sẽ diễn ra đúng tiến độ và thỏa thuận bao gồm hỗ trợ hậu cần, đào tạo phi công cũng như bảo trì.
Tuy vậy giữa những tin đồn về khả năng vô hiệu hóa F-35 từ xa, chính quyền Séc buộc phải đưa ra lời giải thích.
Cụ thể các quan chức Bộ Quốc phòng Séc phủ nhận việc có cơ chế can thiệp từ xa trực tiếp vào hoạt động của máy bay, nhưng thừa nhận rằng về mặt lý thuyết, Hoa Kỳ có thể hạn chế quyền truy cập vào những bản cập nhật phần mềm hoặc khóa mã hóa, điều này sẽ làm phức tạp thêm việc hoạt động.
Tuy nhiên Prague cho rằng kịch bản như trên khó có khả năng xảy ra vì nó sẽ làm suy yếu lòng tin của Washington đối với các đồng minh.
Tiêm kích F-35 có thể bị hàng loạt đồng minh của Mỹ quay lưng.
Về phần mình, Đức đã tuyên bố vào tháng 3 năm 2022 rằng họ sẽ mua 35 chiếc F-35 với giá 8,7 tỷ đô la để hiện đại hóa phi đội Tornado cũ kỹ của mình và đáp ứng nghĩa vụ hạt nhân của NATO, dự kiến lô hàng đầu tiên sẽ được giao vào năm 2026