Triết lí của Đạo Giáo thể hiện qua sách "Đạo Đức Kinh" gồm 2 cuốn 81 chương, 5000 chữ (9x9 cửu cửu bát thập nhất đại diện cho vô cùng)
Thượng Kinh cuốn 1, gồm 36 chương đầu mở đầu bằng câu "Đạo khả Đạo phi thường Đạo" trình bày giáo lí về đạo nên gọi là Đạo Kinh; Đạo là vô hình vô tướng, vô sinh vô diệt, không định nghĩa được vì nếu định nghĩa được sẽ bị bó hẹp. Triết lí trọng tâm của Đạo Giáo là "hư không" "nguyên thuỷ" "thiên địa" "vạn pháp" "tự nhiên"... thật ra theo mình thì nó quy về Vận Mệnh: khởi nguồn, diễn biến và kết thúc tượng trưng cho 3 vị thiên tôn của đạo giáo - Tam Thanh
"Ngọc Thanh Nguyên Thuỷ Thiên Tôn" khởi nguồn, khai sinh vạn vật
"Thái Thanh Đạo Đức Thiên Tôn" Thái Thượng Lão Quân, giáng thân Lão Tử, diễn biến phát triển vạn vật
"Thượng Thanh Linh Bảo Thiên Tôn" hay còn gọi là Thông Thiên Giáo Chủ, kết thúc / chung cực vạn vật
1 vài câu rất nổi tiếng mình thích:
"đạo khả đạo phi thường đạo" đạo là đạo - không thể định nghĩa được; vì mỗi người, mỗi vật, trời đất đều có đạo riêng, tự định nghĩa khác nhau
"vô danh thiên địa chi thuỷ, hữu danh vạn vật chi mẫu" cái không là khởi nguồn của thiên địa, cái có là mẹ của vạn vật - từ không sinh có, từ có sinh vạn vật. Nhất sinh nhị, nhị sinh tam, tam sinh vạn vật...
"thiên địa bất nhân, dĩ vạn vật vi sô cẩu" trời đất vô tình, coi vạn vật như chó rơm - thật chất là công bằng, vì trời đất không có tình người nên đối xử với mọi vật đều như nhau
"Nhân pháp địa, địa pháp thiên, thiên pháp Đạo, Đạo pháp tự nhiên"...
Đức Kinh cuốn 2, từ chương 37 trở đi mở đầu bằng "Thượng Đức bất Đức thị dĩ hữu Đức" trình bày và mở rộng của phần Đạo Kinh cuốn 01 và mở rộng thêm tinh thần tư tưởng của Đạo Giáo là "vô vi" và "nhân ái"
"cố quý dĩ tiện vi cơ bản, cao dĩ hạ vi cơ" cao lấy thấp làm nền, sang lấy hèn làm gốc
"đại âm hi thanh, đại tượng vô hình"
"kỳ chính muộn muộn, kỳ dân thuần thuần; kỳ chính sát sát, kỳ dân khuyết khuyết" chính sách khoan dung, dân sống hiền hoà; chính sách sát phạt, dân sinh bạc ác...
Đạo giáo ở TQ là 1 tôn giáo mà triết lí của nó ảnh hưởng cực kỳ rộng lớn đến các lĩnh vực chính trị, kinh tế, triết học, văn chương, nghệ thuật, âm nhạc, dưỡng sinh, y khoa, hoá học, vũ thuật và địa lý vào bao dung các tôn giáo khác
Về thế giới quan của đạo giáo có tam giới: thượng có tam thập tam thiên, trung giới là nhân gian, hạ có thập bát tầng địa ngục.
Thiên Địa, Ngũ Hành, Âm Dương, Bát Quái, Kinh Dịch, Phong Thủy, Quẻ Bói, Tử vi, Quan Tinh, phù thủy, thờ cúng... tất cả là ứng dụng từ đạo giáo mà ra.
Nhưng vì tư tưởng của Lão Tử là "vô vi" "nhân ái" nên ko được lòng vương quyền phong kiến TQ và ít người truyền đạt. Sau đến Trang Tử thì tác giả bộ Nam Hoa kinh biện chứng cho học thuyết của Lão Tử thì mới được mọi người quan tâm nhiều và nhận thức được tư tưởng của Đạo Giáo lúc đó mới nhiều người theo từ tầng lớp nông dân thấp đến quý tộc, triều đình (lúc đó Phật Giáo chỉ là tiểu thừa nên phát triển không mạnh, và ko có tôn giáo nào cạnh tranh lại Đạo Giáo) Đạo giáo phát triển mạnh nhất vào thời Hán, đến cuối thời Đông Hán thì do tính chất đạo giáo chủ trương là vô vi và nhân ái nên số lượng nông dân theo quá đông + hoàn cảnh cùng cực loạn lạc nên đã theo Trương Giác khăn vàng khởi nghĩa để tiến lên chủ nghĩa xã hội

(thật ra mình đánh giá là đạo giáo theo tận cùng và hòa hợp thì còn xịn hơn chủ nghĩa xã hội, vì thuận theo tự nhiên chủ trương trị vì bằng vô vi và nhân ái, nhưng con người thì có lòng tham, có suy nghĩ cá nhân riêng nên khó...)
Sau khởi nghĩa khăn vàng thì nhà Hán mất khí số loạn lạc thay đổi triều đại nên từ đó Đạo Giáo luôn bị vương quyền TQ đề phòng, không thể phát triển làm quốc giáo nữa; từ đó tạo cơ hội cho Phật Giáo hấp thu tinh hoa của Đạo Giáo và phát triển lên. Điển hình là triết lí của Đạo Giáo từ Vận Mệnh "chỉ tu kiếp này" thay đổi sang Nhân Quả của Phật Giáo "tích phước, hãy tu kiếp sau"